TANPINAR’IN ŞİİRLERİNDE HÜLYÂ’YI HAYÂL’DEN FAZLA KULLANMASININ NEDENİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Bütün Şiirleri incelendiğinde hülyâ kelimesinin hayâlden daha fazla kullanıldığı görülür. Öyle ki günlük hayatta hülyâ ile aynı anlamda kullanılan hayâl kelimesini şair altı şiirinde kullanırken hülyâ kelimesini sekiz şiirinde kullanmıştır. Ayrıca şairin hem hayâli hem de hülyâyı beraber kullandığı üç şiiri de vardır. Tanpınar’ın şiirlerinde hülyâ kelimesini hayâlden önde tutmasının, onu bu denli fazla kullanmasının ya da aynı şiirde hayâl ile hülyaya birlikte yer vermesinin tesadüfi olmadığı söylenebilir. Zira Tanpınar dil üzerine çok çalışmış bir şahsiyettir. Çalışmada şiirden yola çıkılmasının sebebi ise Tanpınar’ın estetik dünyasında esas aldığı temel edebi türün şiir olmasıdır. Buradan hareketle çalışmada; öncelikle hayâl ile hülyâ kelimesinin sözlük anlamlarına müracaat edilmiş, bunun sonucunda da hülyâ ile hayâli ayıran ince farkın melankolinin oluşturduğu fark edilmiştir. Sonrasında ise sözlük anlamlarından hareketle Tanpınar’ın hayâl ile hülyâyı kullandığı şiirleri incelenmiş, böylelikle de Tanpınar’ın şiirlerindeki hayâl ile hülyânın sınırları net bir şekilde çizilmiştir. İncelemeler neticesinde görüldü ki; Tanpınar’ın hülyâ kelimesini hayâlden önde tutması, onu bu denli fazla kullanması tesadüfi bir denk geliş değil, bilinçli bir tercihtir. Zira Tanpınar melankolik bir öznedir. Bu melankolik özneyi temsil edecek kelime ise anlamsal açıdan içerisinde melankoliyi de barındıran hülyâdır. Tanpınar’daki bu melankolik özne olma durumu onun şiirine sirayet eder.