Subjectivity Squared. On the Similarity between the Methodological Postulates of Alfred Schütz and Florian Znaniecki regarding Christian Pedagogy

Abstract

Podmiotowośc podniesiona do kwadratu . O podobienstwie miedzy metodologicznymi postulatami Alfreda Schutza and Floriana Znanieckiego w odniesieniu do pedagogiki chrześcijanskiej „Podmiotowośc podniesiona do kwadratu” to kategoria z zakresu metodologii utworzona przez autora tego artykulu na potrzeby niniejszych analiz, odnosząca sie do pewnego strukturalnego aspektu procedury badan spolecznych, obecnego w roznych stanowiskach i koncepcjach przedstawicieli nauk humanistycznych i spolecznych. Aspekt ten uwidacznia sie przede wszystkim w jednoczesnym uwzglednieniu podmiotowości badanych ludzi (jednostek, grup i calych spoleczności) i badaczy, powiązanych roznymi relacjami z badanymi. Termin „podmiotowośc drugiego stopnia” odwoluje sie do dwoch innych sformulowan. Pierwszym jest określenie A. Schutza o „podmiotowości drugiego stopnia”. Autorem drugiego jest J. Szacki – polski socjolog, autor znanej i obszernej monografii z zakresu historii myśli socjologicznej – ktory analizując tworczośc F. Znanieckiego, uzyl sformulowania „wspolczynnik humanistyczny podniesiony do kwadratu” (w matematyce wielkośc podniesiona do kwadratu, czyli do potegi drugiej, jest wielkością drugiego stopnia). Glownym celem artykulu jest ukazanie szczegolnego znaczenia podmiotowości w koncepcjach badan humanistycznych i spolecznych A. Schutza i F. Znanieckiego, w kontekście przedmiotu zainteresowan i zadan pedagogiki chrześcijanskiej. Rozwazania są przeprowadzone w oparciu o zalozenia metody logicznej analizy i rekonstrukcji czynności badawczych oraz ich kodyfikacji, a takze metody analizy i krytyki literatury źrodlowej. Niniejszy artykul podejmuje problemy metateoretyczne i metodologiczne. Dwa pierwsze punkty prezentują odpowiednio wybrane postulaty koncepcji badan humanistycznych i spolecznych A. Schutza i F. Znanieckiego w aspekcie eksponowanej w nich roli podmiotowości. W punkcie trzecim są ukazane podobienstwa pomiedzy wybranymi elementami tych koncepcji. W ostatnim punkcie podjeta jest proba odpowiedzi na pytania, w jakim stopniu koncepcje A. Schutza i F. Znanieckiego mogą byc inspiracją dla badan wspolczesnej pedagogiki chrześcijanskiej, odnoszących sie do problematyki podmiotowości. Przedsiewziecie wskazywania podobienstw w obu koncepcjach ma związek z pedagogiką chrześcijanską w dwoch wymiarach: teoretycznym i metateoretycznym. W wymiarze teoretycznym tytulowa kategoria „podmiotowości podniesionej do kwadratu” wpisuje sie w postulaty (metodologiczne) pedagogiki chrześcijanskiej. W wymiarze metateoretycznym porownywanie to mozna uznac za zadanie wlasne pedagogiki chrześcijanskiej, ktorej jednym z celow jest poszukiwanie elementow integrujących poznanie naukowe.