Study of the Turkish translation and abbreviation of international health organizations

Abstract

Diğer alanlarda olduğu gibi Uluslararası örgüt adlarının da Türkçeleştirilmesi ve bunlara Türkçe kısaltmalar oluşturulması kuramsal ve uygulamalı çeviri çalışmaları açısından oldukça önemlidir. Uluslararası Örgütler Birliği’nin Yıllığına (Uluslararası Örgütler Yıllığı, 2021) göre uluslararası politikada temel alınan sınıflandırmaya dayanarak 21 farklı örgüt ve 17000 faal örgüt vardır. Bu çalışma kapsamında bunların tamamını incelemek söz konusu olamayacağından, sadece küresel çaptaki sağlık örgüt adlarının Türkçeye çevirisini ve kısaltmalarını inceleyeceğiz. Bu çalışmada uluslararası sağlık örgütlerinin tamamının daha önce yapılmış olan çevirilerini ve kıslatmalarını inceleyerek, çevirisi yapılmamış olanları da ilk defa bu çalışma kapsamında Türkçeye aktararak kısaltma önerisinde bulunacağız. Bu örgüt adlarının çevirisinde güçlüklerin nelerden kaynaklandığını, sıklıkla kullanılan terimlerin neler olduğunu, ne tür çeviri stratejisi kullanmak gerektiğini belirtmeye çalışacağız. Zira bu örgütlerin bazıları uluslararası olmasına rağmen Türkiye’de yer alan uluslararası örgüt listelerinde hiç yer almamaktadır. Uluslararası ilişkiler ve sağlık alanında Türkiye’nin temsili için bu örgüt adlarının Türkçeye çevrilmesi ve kısaltmalarının oluşturulması zorunluluktur. Çalışmamız kapsamında uluslararası örgüt adlarının çevirisinde hedef kültür odaklı bir çeviri stratejisi uygulayacağız. Çeviri yöntemleri olarak özellikle sözcüğü sözcüğüne çeviri yöntemine ve ödünç alma stratejisine başvuracağız. Çevirilerde sağlık alanında kullanılan terimceyi yeğleyeceğiz, bu da tüm çeviri süreci boyunca tutarlılığa ve anlaşılırlığa önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. Özellikle terimler arasında eşdeğerliliğin sağlanması ve erek kitle tarafından kolay anlaşılabilir olması temel amacımızı oluşturacaktır. Zira pek çok çalışmada ve uluslararası örgütler konusunda oluşturulan listeleme girişimlerinde aynı örgütün farklı çevirisi ile karşı karşıya kalmaktayız. Diğer yandan bir dilde örgütün adı çok uzun bir biçimde ifade edilirken, diğer dilde kısa bir biçimde adlandırılması da söz konusudur.