SPEAKING MANNER IN THE WORDS OF MINSTRELS

Abstract

Temelinde saygı ve nezaket olan adabımuaşeret kaideleri; oturmaktan, kalkmaktan tutun da misafir ağırlama, taziyeye gitme, asansöre binme, telefonla konuşma gibi hayatın günlük akışı içerisindeki pek çok durumda insanlardan beklenilen davranış kalıplarını içermektedir. Bu kaidelerden biri de konuşmaya dair olanıdır. Konuşma adabı en önemli görgü kurallarından biridir. Zira insanlar arasındaki iletişim daha çok konuşma vasıtası ile sağlanmaktadır. Bu nedenle neyi, nerede, nasıl ve ne kadar konuşacağını bilmek sağlıklı bir iletişim açısından oldukça gereklidir. Bundan dolayı toplumumuz, genç nesillerine informel yollardan diğer adabımuaşeret kaidelerini öğrettiği gibi konuşma adabını da öğretmeye çalışmaktadır. İşte âşıkların da bu informel süreçte konuşma adabını öğretme açısından sorumluluk yüklendikleri görülmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizinin kullanıldığı bu çalışmada elde edilen veriler betimsel analize tabi tutularak tasnif edilmiştir. Öğreticilik niteliği güçlü olan âşık tarzı şiir geleneği bu açıdan okunduğunda âşıkların konuşma adabını az, yerinde ve düşünerek konuşmak, edepli konuşmak, boş konuşmamak, sözü uzatmamak, dedikodu yapmamak, kendini övmemek gibi başlıklarda tasnif edilecek şekilde ele aldıkları ve bu eğitim sürecine katkıda bulundukları görülmektedir.