Słownictwo uczniów szkół galicyjskich z przełomu XIX i XX wieku (na tle ówczesnych gwar uczniowskich z innych regionów)

Abstract

Przedmiotem opisu uczyniono historyczny socjolekt uczniowski z terenów dawnej Galicji, przedstawiając go na tle gwary uczniowskiej funkcjonującej w innych regionach. Podstawą ekscerpcji materiału stały się następujące teksty przedstawiające stan gwary uczniowskiej z XIX wieku: Henryka Ułaszyna Przyczynki leksykalne. Tom 2. Trzy gwary uczniowskie: wielkopolska, królewiacka, galicyjska oraz Franciszka Magiery Gwara uczniowska krakowska. Zgromadzony materiał leksykalny przedstawiono w podziale na kategorie tematyczne, a także omówiono go pod względem technik nominacyjnych. Ponadto zasób słownictwa galicyjskiego skonfrontowano z notacjami dotyczącymi innych regionów (Królestwa Kongresowego i Wielkopolski), wskazując w ten sposób na istnienie słownictwa o charakterze ponadlokalnym. W tym celu sięgnięto do opracowań rejestrujących słownictwo uczniów z tzw. Kongresówki i Wielkopolski: wspomnianego już tekstu Ułaszyna, pracy Ignacego Wolanowskiego Gwara uczniów lubelskich z lat 1875–1885 oraz opatrzonego inicjałami „J.K.” artykuliku Przyczynek do gwary uczniowskiej z Warszawy. Autor przedstawił również zagadnienie zmienności i trwałości słownictwa uczniowskiego, konfrontując zgromadzony materiał z notacjami występującymi w opracowaniach z okresu międzywojennego: Ignacego Schreibera O gwarze uczniowskiej, Franciszka Gucwy Gwara uczniowska w Lublinie oraz Edwarda Klicha, Piotra Ciuły i Włodzimierza Czarneckiego Przyczynki do gwary uczniowskiej w Poznaniu i Trzemesznie.