Sexual health and androgen deprivation therapy in prostate cancer—a narrative review

Abstract

SamenvattingAndrogeendeprivatietherapie (ADT) voor prostaatkanker heeft talrijke schadelijke effecten op het welzijn en het seksuele functioneren van de patiënt. ADT zou samenhangen met verminderde peniele contractiliteit, een slechte respons op behandeling met fosfodiësterase type 5-remmers (PDE5i) en een hoog risico op verlies van seksuele interesse. Toch blijft seksualiteit een cruciaal aspect van de kwaliteit van leven voor veel patiënten en hun partners, zelfs op gevorderde leeftijd en tijdens ADT.De behandeling van ADT-geïnduceerde seksuele disfunctie is lastig in een richtlijn te vatten. De behandeling is afhankelijk van de seksuele functies van de patiënt vóór de behandeling, de leeftijd, de fysieke en mentale gezondheid en de wensen van zowel de patiënt als zijn partner.De woorden ‘seks’ en ‘kanker’ roepen sterke emoties op en lijken onverenigbaar. Seks is onlosmakelijk verbonden met leven en voortplanting, terwijl kanker gerelateerd is aan verval en dood. Maar juist voor patiënten die te maken hebben met een levensbedreigende ziekte zoals kanker, zijn partnerrelaties, intimiteit en seksueel contact zeer belangrijk voor de kwaliteit van de resterende jaren. Daarom moet het behoud van openheid, intimiteit en niet-penetratieve seksuele activiteiten altijd worden aangemoedigd om het zelfrespect van de patiënt en de intimiteit in de relatie te behouden.In de klinische urologische praktijk is het belangrijk om aandacht te besteden aan de impact van ADT op patiënten met prostaatkanker en het persoonlijke leven van hun partner. Toegankelijke ondersteuning moet worden geboden om depressie en relatiecrises te voorkomen. Het initiëren van een dialoog over ‘seks’ tijdens ADT, het normaliseren en benoemen van emoties die verband houden met het verlies van mannelijke kenmerken en seksuele functies zijn cruciale eerste stappen. Het is ook van groot belang om patiënten zorgvuldig te informeren over de verwachte effecten van ADT op de fysieke en mentale aspecten van seksualiteit. De volgende stap bij het bieden van hulp tijdens deze impactvolle behandeling bestaat uit het faciliteren van gemakkelijke toegang tot psychologische ondersteuning door gespecialiseerde verpleegkundigen, urologen/andrologen, seksuologen of psychologen. Ten slotte moet het belang van lichamelijke activiteit tijdens ADT altijd worden benadrukt.Dit artikel bespreekt de gevolgen van ADT op seksuele functies en verkent potentiële therapeutische en ondersteunende behandelopties.