Sen w butelce Kleina: wiersz Ihora Muratowa „We śnie”

Abstract

Literatura charkowska połowy XX wieku, po przeniesieniu stolicy do Kijowa, przez długi czas pozostawała mało znana ogółowi społeczeństwa; tendencja ta utrzymuje się do dziś. Jednak tradycję Czerwonego Renesansu godnie kontynuowała cała konstelacja niezwykle utalentowanych artystów – Wasyl Mysyk, Ihor Muratow, Wasyl Borowy, Iwan Wyrhan, Robert Tretiakow. W artykule podjęto analizy jednego w wierszy Ihora Muratowa (We śnie), wybitnego poety, prozaika i dramaturga XX wieku. Badacze proponują mikroanalizę tego wiersza, w toku której odkrywano podteksty i dokonywano odczytania ukrytych znaczeń zawartych w jego treści. Liryczna kompozycja odwraca typowy sen o ucieczce: to, co normalnie byłoby wizją wolności, staje się koszmarem zniewolenia. Sen przedstawiony zostaje jako analogia pobytu dziecka w łonie matki. W procesie interpretacji wiersza ujawnia się podobieństwo struktury semantycznej tego tekstu do samoprzecięć butelki Kleina, a także inne nieoczekiwane konteksty i aluzje. Stwierdzono, że w szczególności liryk We śnie i w ogóle twórczość Muratowa jest zjawiskiem niezwykłym w literaturze ukraińskiej okresu sowieckiego i potrzebuje dalszych badań