Sanat – girişimcilik – pazarlama ekseninde kültürel değerin birlikte yaratımı: Baksı modeli

Abstract

Bu çalışmada “birlikte değer yaratma” (value co-creation) konusunu kültürüler değer odağında ele almakta ve sanat, girişimcilik ve pazarlama ekseninde incelenmektedir. Türkiye’nin en az nüfuslu ve en çok göç vermiş illerinden Bayburt’un BAKSI (Bayraktar) Köyü’nde kurulan BAKSI Müzesi, girişimcisi sanatçı Hüsamettin Koçan’ın kişisel tarihinden yola çıkarak bireysel değerden evrensel değere uzanan bir değer yaratma süreci olarak ele alınmıştır. Çalışmada bir sanat yapıtı ve sanatçı girişimciliği örneği olarak değerlendirilen 2014 Avrupa Konseyi Müze Ödülü sahibi BAKSI Müzesi yarattığı toplumsal ve ekonomik değer bağlamında “birlikte değer yaratma” açısından farklı boyutlarıyla bütünsel olarak incelenmiştir. Karşıtlıkların birlikteliğine dayanan ve yeni değeri birlikte yaratan bütünsel modelin kavramsal bileşenleri detaylı olarak açıklanmış ve şu şekilde özetlenmiştir: özerk birey ile kültürel çevre, merkez ile periferi, geçmiş ile gelecek, doğa ile yapı(t), sanat ile zanaat, ekonomik değer ile kültürel değer, yerel ile evrensel. Sonuç olarak, kültürel değerin birlikte yaratımı, pek çok aktörü içine alan kapsayıcı yapısı ile sosyal, kültürel, ekonomik ve politik boyutlarıyla da uygulamada yer bulmuştur. Bu bağlamda BAKSI Müzesi farklı boyutlarıyla birlikte değer yaratma kavramı için bütünleşik bir model özelliği taşımakta ve bu çalışma ile sosyal ve ekonomik değerin birlikte yaratılması sürecinde sanat, kültür, turizm ekseninde birlikte değer yaratma literatürü genişletilmektedir.