Safevi Devleti’nin Hindistan’daki Müslüman Türk Sultanlıkları ile İlişkileri

Abstract

Müslüman Türk Devletleri tarihinin şanlı sayfalarından birini oluşturan Safevi Devleti sadece Azerbaycan’ın değil, aynı zamanda bütün Yakın ve Ortadoğu’nun devletler tarihinde; uluslararası ilişkiler, askeri ve siyasi hayatında önemli rol oynamakla beraber, Avrupa-Doğu karşılıklı ilişkilerinde de çok aktif rol almıştır. Safevi Devleti dış ilişkilerinde özellikle önem verdiği bölgelerden biri de Hindistan’ın Dekken platosundaki Müslüman Türk Sultanlıkları olmuştur. 15. yüzyılın sonları ve 16.yüzyılın başlarında Dekken’de Adilşahlar (1490-1686), Nizamşahlar (1491-1633) ve Kutupşahlar (1512-1687) devletleri var idi. Safevilerin bu üç Türk Sultanlıklarla olan ilişkileri Safevi Devleti’nin kuruluşuna mütaakiben Şah İsmail’in kazandığı başarıları sayesinde kurulmaya başla¬mıştır. Hemen sonrasında Hindistan’da kurulan Moğol İmparatorluğu'nun (1526-1857) askeri üstünlüğü dikkate alınırsa, bu üç küçük Sultanlığ’ın imparatorluğa katılması sadece bir an meselesi idi. Ancak onlar Moğol İmparatorluğu’na karşı çıkmak yolunu seçerek İsnaâaşeriliği resmi devlet dini ilan edip, uzun bir süre Safevi Şahlarının egemenliğini kabullenmiş oldular. Özellıkle, Safevi şahları I. Şah tahmasp (1524-1576) ve I. Şah Abbas (1587-1629) dönemlerinde Safevi-Dekken Müslüman Türk Sultanlıkları arasında kurulan her yönlü ilişkiler yüksek seviyede olmuştur. Bir çok kaynakta “Şii Sultanlıkları” olarak da anılan bu üç Türk Sultanlığı, Moğol İmparatorluğu tarafından işğallerine kadar, zor şartlarda da olsalar Savefilerle olan ilişkilerini ihmal etmeyerek sürdürebilmiştir.