Abstract

The research problem undertaken in the study is the occurrence of dispersed and concentrated built-up (in particular residential) area patterns caused by suburbanisation processes in a large urban agglomeration, on the example of the Warsaw metropolitan area. The research concerned the period after 1989, when the political and economic transformation in Poland began. The historical and contemporary socio-economic conditions of suburbanization and urban sprawl are described, which have the features of a spontaneous, chaotic dispersion, quite different than in Western countries. It is partly to blame for faulty spatial planning. The succession of urban development into rural areas is subordinated to the factors of the construction market. In the empirical part of the analysis, topographic data on all buildings in the urban agglomeration and databases on land use derived from satellite images were used to investigate settlement changes. A multidimensional study was carried out relating to various spatial scales, types of spatial relations and territorial units. Measures of spatial concentration of point patterns as well as landscape metrics were used for this purpose. The indicators used were subject to critical methodological evaluation afterwards. The study was performed in several temporal cross-sections. The locations of new development in agricultural, forest and wasteland areas have been identified. Finally, recommendations for the implementation of appropriate spatial policy and improvement of the spatial order in the Warsaw agglomeration were formulated

Highlights

  • Monitoring procesów urban sprawl za pomocą określenia zmian wskaźnika entropii Shannona pozwala na ocenę postępowania zjawiska rozprzestrzeniania się zabudowy

  • Analiza zmian metryk przestrzennych terenów zabudowy w całym obszarze badania, na podstawie danych dla klasy 1.1 zabudowa miejska, de facto uwzględniającej też osadnictwo wiejskie, prowadzi do wniosku, że zdecydowanie największy wzrost procentowy w pokryciu terenów zabudowy (TA) w obszarze metropolitalnym Warszawy nastąpił w latach 2000-2006 i wyniósł 39%, z kolei w latach 1990-2000 wzrost ten wyniósł 10% w stosunku do roku bazowego, natomiast w latach 2006-2012 był to wzrost w skali jedynie 2%

  • This publication is devoted to the occurrence of dispersed and concentrated built-up area patterns in the Warsaw urban agglomeration

Read more

Summary

Problem badawczy

Przedstawiona monografia porusza zagadnienie rozpraszania i koncentracji zabudowy wywołanych procesami suburbanizacji na przykładzie aglomeracji warszawskiej, w tym problemu występowania układów rozproszonej i skupionej zabudowy (w szczególności mieszkaniowej) oraz przeobrażeń układów osadniczych. Zjawisko to jest inne od amerykańskiej odmiany urban sprawl, która cechuje się bardziej masową skalą oraz większą homogenicznością morfologii osiedli podmiejskich i form architektonicznych. W rezultacie kształtowały się nieznane wcześniej w Polsce struktury przestrzenne nowych suburbiów (Mantey i Sudra, 2019), wśród których należy jednak rozróżnić układy przestrzeni społecznej osiedli zorganizowanych, deweloperskich oraz przestrzenie „aspołeczne”, właściwe dla rozproszonych, indywidualnych inwestycji mieszkaniowych. Istnieje jednak luka badawcza w odniesieniu do wiedzy o przestrzennych wzorcach rozmieszczenia zabudowy oraz procesach jej koncentracji i rozpraszania w aglomeracji warszawskiej. Posłużono się w tym celu różnymi metodami wskaźnikowymi, które w rezultacie poddano również krytycznej ocenie

Cele pracy
Pytania i hipotezy badawcze
Zakres przestrzenny
Dane źródłowe
Metody analizy koncentracji
Jednostki odniesienia
Zakres czasowy
Techniki i narzędzia badawcze
Koncentracja i dekoncentracja przestrzenna
Wskaźniki i miary koncentracji osadnictwa
Metody analizy układów punktowych12
Indeks Giniego
Wskaźnik koncentracji przestrzennej „C” Kostrubca
Minimalne drzewo rozpinające (najkrótszy dendryt)13
Metoda najbliższego sąsiada
Entropia Shannona
Ilorazowy współczynnik gęstości, miary centrograficzne, metody analizy skupień i pozostałe metody
Ocena porównawcza wybranych wskaźników
Metryki krajobrazowe jako metoda analizy koncentracji przestrzennej powierzchni osadniczych
Suburbanizacja i rozpraszanie zabudowy w aglomeracji warszawskiej – przegląd badań
Uwarunkowania historyczne przemian osadniczych
Demograficzny wymiar suburbanizacji
Ruch inwestycyjny w zakresie budownictwa mieszkaniowego
Przemiany morfologiczne osadnictwa
Dekoncentracja działalności gospodarczej
Infrastruktura transportowa i dojazdy do pracy
Problemy planistyczne, koszty suburbanizacji i chaosu przestrzennego
Wpływ suburbanizacji na środowisko i krajobraz
4.10. Podsumowanie
Zakres przeprowadzonych analiz
Gęstość zabudowy – ilorazowy współczynnik gęstości
Skumulowana koncentracja zabudowy – indeks Giniego
Rozwinięcie sieci osadniczej – minimalne drzewo rozpinające (najkrótszy dendryt)
Dyspersja przestrzenna zabudowy – metoda najbliższego sąsiada
Typologia układów skoncentrowanej i rozproszonej zabudowy według gmin i dzielnic
19 Typologia została również omówiona w artykule autora
Rozszerzenie typologii układów skoncentrowanej i rozproszonej zabudowy z uwzględnieniem wysokości budynków
Wyniki analizy dla całego obszaru badania
Wyniki analizy w układzie gmin i dzielnic
Ocena wyników analiz i wnioski
Zmiany w okresie 1990-2000 (CORINE Land Cover Change)
Zmiany w okresie 2000-2006 (CORINE Land Cover Change)
Zmiany w okresie 2006-2012 (CORINE Land
Zmiany w okresie 2006-2012 (Urban Atlas Change)
Podsumowanie i wnioski
Findings
Summary
Full Text
Paper version not known

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call

Disclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.