Risk Assessment in an LPG Storage Terminal

Abstract

Çalışmada, gemiyle gelen LPG ürününü depolayıp kara tankerleri ile müşterilere dağıtan bir LPG stoklama terminalinde risk değerlendirmesi amaçlanmıştır. Terminalde depolanan LPG, tehlikeli madde türü ve miktarı yönü ile 2 Mart 2019 tarihli ve 30702 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik kapsamına girmektedir. Yürütülen risk değerlendirme çalışmaları bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülükler üzerinden yapılmıştır. Çalışmada nitel ve nicel risk değerlendirme yöntemleri birlikte kullanılmıştır. İlk aşamada, HAZOP (Hazard and Operability) yönetimi ile nitel analiz, sonraki aşamalarda ise Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis – FTA) ve Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis – ETA) yöntemleri ile nicel analizler yürütülmüştür. Bunlara ek olarak, Olay Ağacı Analizinde değerlendirilen alevlenir gazlar ve sıvıların kontrolsüz bir şekilde açığa çıktıklarında tutuşma olasılıklarını tahmin etmek üzere Tutuşma Olasılığı Hesaplama Modülü (CCPS’in Probabability of Ignition Calculation Tool) kullanılmıştır. HAZOP çalışmasında, risk matrisine göre kırmızı bölgede ya da şiddetin 2 veya üzerindeki turuncu bölgelerde bulunan olaylar için büyük kaza senaryoları oluşturulmuştur. Hata Ağacı Analizinde, kritik olay olarak tanımlanan hataların kök nedenleri ve bu kök nedenlere bağlı olarak mevcut bariyerlere göre kritik olayın gerçekleşmesine dair frekans değeri bulunmuştur. Hesaplanmış olan bu frekans değeri, terminalde bulunan sınırlayıcı bariyerler ve tutuşma olası çıktıları ile Olay Ağacı Analizi çalışmalarında incelenmiştir. Olay Ağacı Analizinde, yangın, patlama ve yayılım olayları ile ramak kala olaylar kapsamında nihai frekans değerleri bulunmuştur. Yapılan çalışmalar sonucunda oluşturulan senaryolar için belirlenen büyük kaza frekans değerleri, Yönetmelik’teki eşik frekans değeri (≤10-4 /yıl) ile karşılaştırılmıştır. Risk değerlendirmesi sonunda eşik değerden daha düşük belirlenen frekans değerleri, terminalde alınan önlemlerin ve tüm bariyerlerin yeterli olduğunu göstermiş ve herhangi bir iyileştirme yapılmasına ihtiyaç olmadığı belirlenmiştir. Çalışmada sunulan metodolojinin, sanayi kuruluşlarına yol gösterici nitelikte olacağı söylenebilir.