Rewitalizacja przestrzeni publicznych miejscowości z ruchem tranzytowym w centrum na przykładzie Grybowa

Abstract

Rynek jest najważniejszym miejscem w mieście, szczególnie w małych miejscowościach, gdzie pełni rolę reprezentacyjną, handlową, społeczną. Ze względu na to, że jest to niejednokrotnie jedyna przestrzeń publiczna w tych miejscach, ważne jest dbanie o jego walory estetyczne, historyczne i kulturowe. Wiele przestrzeni publicznych małych polskich miast, w tym rynek Grybowski nie wykorzystują w pełni posiadanych walorów i często pełnią głównie funkcję transportowo-parkingową. Problem wynika m.in. z przebiegu drogi o dużym natężeniu ruchu przez samo centrum. Historycznie przebieg dróg w tych miejscach był zjawiskiem pożądanym, gdyż przyczyniał się do ich rozwoju gospodarczego, obecnie są one barierą, obniżają rangę i jakość przestrzeni publicznych. Rynek w Grybowie przecięty jest drogą krajową nr 28. Pojawiła się co prawda propozycja budowy obwodnicy, nie została jednak zaakceptowana przez mieszkańców. W pracy przedstawiono plany działań mających na celu „odzyskanie” przestrzeni dla mieszkańców i zachęcenie ich do przebywania w niej, co w przyszłości mogłoby przyczynić się do wyeliminowania ruchu kołowego z centrum i zakończenia procesu rewitalizacji. Zwrócono uwagę na problem niszczenia przestrzeni publicznych przez ruch kołowy, małe zainteresowanie mieszkańców wykorzystaniem przestrzeni wspólnych utrwalone przez lata, kiedy ich brakowało. Podjęte w pracy kwestie wskazują, że także w małych miejscowościach warto odnosić się do idei Gehla „miast dla ludzi”.