RETROSPECTIVE ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN SERUM FERRITIN LEVELS, INSULIN RESISTANCE, METABOLIC SYNDROME, AND NUTRITIONAL STATUS IN OBESE INDIVIDUALS

Abstract

Bu çalışmada, obez bireylerin beslenme durumlarının serum ferritin değerleri, insülin direnci ve metabolik sendrom ile ilişkisi bakımından retrospektif olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Özel 19 Mayıs Hastanesi Beslenme ve Diyet polikliniğine 1 Ocak 2020’den itibaren başvurmuş 210 obez birey oluşturmaktadır. Bu bireylerin antropometrik ölçümleri, biyokimyasal bulguları, genel sağlık durumları ve beslenme durumları hasta dosyalarından kaydedilmiştir. Çalışmaya dahil edilen bireyler serum ferritin değerlerine göre; ferritin düzeyi ˂14,52 ng/mL ise kuartil 1 (Q1), 14,52-35,49 ng/mL ise Q2, 35,49-70,68 ng/mL ise Q3, ˃70,68 ng/mL ise Q4 olarak 4 gruba ayrılmıştır. Bireylerin beden kütle indeksi (kg/ m2) ferritin kuartillerine göre incelendiğinde Q2’de en yüksek beden kütle indeksi (32,5±6,4 kg/m2) gözlenmiştir (p˃0,05). Bel çevresi ölçümlerinde en yüksek bel çevresi ortalaması Q4’te olup (114,85±15,09 cm), kuartiller arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır (p˃0.05). Bireylerin serum HOMA-IR ortalama değerleri en yüksek Q4’de (4,10±5,05) bulunmaktadır. HOMA-IR düzeyleri ferritin kuartiline göre istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur (p˂0.05) Trigliserit değerleri Q4’te (169,43±93,40); HDL değerleri Q2’de (58,68±11,69); LDL değerleri ise Q4’te (127,21±35,15) en yüksek bulunmuştur. (˂0.05) Bireylerin ferritin quartillerine göre beslenme durumlarına bakıldığında protein tüketiminin en yüksek Q4’te olduğu (112,1±29,8 g/gün), karbonhidrat tüketiminin ise en yüksek Q1’de (395,2±83,6 g/gün) olduğu görülmüştür (p˂0.05). Obez bireylerin protein tüketimleri (g/gün) ile serum ferritin düzeyleri arasında pozitif yönlü orta kuvvetli bir ilişki tespit edilmiştir (r:0,506, p:0,000). Sonuç olarak yüksek serum ferritin konsantrasyonları yüksek trigliserit, yüksek LDL, yüksek HOMA, AST ve ALT değerleri ve daha düşük HDL değerleri ile ilişkilendirilmiştir. Obez bireylerde serum ferritinin yüksek olması insülin direnci ve metabolik sendrom için risk faktörü olabileceği belirlenmiştir. Bu risk faktörlerinden korunmak için obez bireylere yaşam tarzı değişikliği önerilmelidir.