Źródła stresu zawodowego a sposoby radzenia sobie w sytuacjach stresogennych pielęgniarek pracujących na wybranych oddziałach szpitalnych – doniesienia wstępne*

Abstract

ABSTRAKT Wstęp: Stres jest nieodłącznym elementem pracy personelu medycznego. Problem stresu w środowisku pracy personelu pielęgniarskiego nabiera znaczenia w kontekście coraz częstszych braków kadrowych, a także braku wsparcia ze strony pracodawców. Celem pracy była analiza czynników stresogennych związanych z codzienną pracą personelu pielęgniarskiego wybranych oddziałów szpitalnych oraz zbadanie związku pomiędzy stresem a sposobami radzenia sobie z nim. Materiały i metody: W badaniu wykorzystano kwestionariusz wywiadu oraz dwa wystandaryzowane narzędzia badawcze: Nursing Stress Scale i Brief Cope-28 Scale. W badaniu prowadzonym anonimowo dobrowolny udział wzięło 110 pielęgniarek. Obliczenia statystyczne wykonano w oparciu o program komputerowy IBM SPSS 20 oraz arkusz Excel. Wyniki: Analizy statystyczne wykazały, że spośród wielu czynników stresogennych w środowisku pracy personelu pielęgniarskiego największe źródło stresu stanowiły: śmierć i umieranie (M 15,19; SD ±3,10), obciążenie pracą (M 14,73; SD ±3,13) oraz konflikty na linii pielęgniarka–lekarz (M 10,42; SD ±1,85). Wykazano istotną statystycznie zależność pomiędzy miejscem zatrudnienia a poziomem odczuwanego stresu (H = 13,99; p < 0,05). W sytuacjach stresowych personel pielęgniarski najczęściej odnosił się do aktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, w tym rozwiązywania sytuacji stresowych poprzez planowanie (M 6,31; SD ±1,31) oraz pozytywnego przewartościowania (M 5,84; SD ±1,49). Dalsze analizy wykazały związek pomiędzy wiekiem a uciekaniem do spraw duchowych lub poszukiwaniem wsparcia społecznego. Wnioski: Praca personelu pielęgniarskiego nacechowana jest wysokim poziomem stresu, który w dużym stopniu zależy od profilu medycznego danego oddziału. Część czynników stresogennych można zmniejszyć poprzez poprawę organizacji pracy, zwłaszcza w kontekście współpracy pielęgniarki z lekarzem.