Public Private Partnership Model in the Provision and Financing of Public Services: European Union and Turkey

Abstract

Devletin ekonomide değişen rolü, özellikle 1990’lı yıllardan sonra, kamu hizmetlerinin sunum ve finansmanında geleneksel yöntemlerin yanı sıra giderek daha fazla kamu özel işbirliği (KÖİ) modellerinden yararlanmayı beraberinde getirmiştir. Öncelikle altyapı yatırımları olmak üzere çeşitli alanlardaki kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde başvurulan şemsiye bir kavram niteliğindeki kamu özel işbirliği, sınırlı kamu kaynaklarıyla artan altyapı ihtiyacını gideremeyen gelişmekte olan ülkelerdeki hükümetlerin daha fazla benimsediği bir model haline gelmektedir. Buna bağlı olarak da KÖİ yatırımları dünya genelinde artış göstermektedir. Ancak söz konusu artış çeşitli sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunların başında kamu maliyesi açısından risk ve belirsizlikleri çoğaltan, bütçe disiplinini bozabilen ve borç stokunu arttırabilen bir yanı olması gelmektedir. İşte bu nedenle KÖİ projelerinin incelenmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, KÖİ modelinin gelişimini tarihsel olarak ele almak, kamu hizmetlerinin sunum ve finansman yöntemleri içindeki yerini belirlemek ve uygulamalara dair kısa bir değerlendirme yapmaktır. Seçilen uygulamalar Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye’dir. Türkiye’de KÖİ uygulamaları dünyadaki gelişmelere paralel biçimde 1990’lı yıllarda başlamıştır. Dolayısıyla Türkiye’yi değerlendirebilmek için diğer ülkelerdeki uygulamalara da bakmak gerekir. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne aday bir ülke olması ise Avrupa Birliği’ndeki uygulamaları anlamayı ve değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır. Çalışmada hem Avrupa Birliği’nde hem de Türkiye’de KÖİ yatırımlarının arttığı tespit edilmiştir.