PRILOG PROUČAVANJU JUGOSLOVENSKO-SLOVAČKIH KULTURNIH I KNJIŽEVNIH VEZA

Abstract

Ovaj rad obrađuje do sada nepoznate činjenice iz života poznate kulturno književne porodice Hurban od njenih najstarijih predaka pa do poslednjih potomaka koji su bili aktivni na književnom i kulturnom polju u Slovačkoj i u Vojvodini. Otac Svetozara Hurbana Vajanskog Jozef Miloslav Hurban studirao je u Bratislavi sa kasnije poznatim srpskim kulturnim, književnim i političkim pregaocima kao što su Svetozar Miletić, Kosta Trifković, Jovan Grčić Milenko, Đura Daničić, Jovan Jovanović Zmaj i ostali. Takvim putem za vreme svojih studija prava u Bratislavi krenuo je i njegov sin Svetozar Hurban – Vajansky koji se najviše družio i kasnije posle studija najviše kontaktirao sa Milanom Savićom, srpskim piscem i književnim kritičarem, sekretarom Matice srpske u Novom Sadu i urednim Letopisa Matice srpske.Naročito bogati kontakti su ostvareni sa Starom Pazovom gde je Svetozarov rođeni brat Vladimir Hurban bio evangelički pop i gde je Svetozar već kao vodeća ličnost slovačkog kulturnog i književnog života za vreme slovačkog realizma dolazio u privatne ili službene posete gde se sastajao sa vodećim slovačkim piscima iz Vojvodine i kao urednik novina i časopisa u Slovačkoj prezentirao je slovačkoj javnosti najnovija dela ovih književnih stvaralaca. Popularnost ovog pisca u našoj sredini potvrđuju i prevodi njegovog romana Suchá ratolesť (Suva grana) i dvadeset dve novele na srpskohrvatski jezik. Najviše ih je prevodio Jovan Vučerić, pravoslavni pop u slovačkom selu Kisač koji je tako obogatio srpsku čitalačku javnost sa književnim stvaralaštvom Svetozara Hurbana Vajanskog.