Prace Konstantego Wojciechowskiego przy katedrze we Włocławku a koncepcja „stylu wiślano‑bałtyckiego”

Krzysztof Stefański

doi:10.26881/porta.2020.19.15

Abstract

The Włocławek Cathedral dedicated to the Assumption of the Blessed Virgin Mary is one of the most important Gothic churches in the lowlands of northern Poland. However, overshadowed by the Cathedrals in Poznań and Gniezno, it is considered a building that is more modest in scale and less artistically valuable. An important issue related to the history of the church is its restoration that was carried out in the last two decades o the 19th century, initially according to the plans of Tadeusz Stryjeński from Cracow and then led by the Warsaw architect Konstanty Wojciechowski (1841–1910). Wojciechowski re-Gothycized the building, giving it a ‘cathedral’ form featuring a magnificent façade with two high towers. These works coincided with the growing popularity of the idea of the ‘Vistula-Baltic Gothic’ as the Polish national style in church construction. The Warsaw architect used the forms of the cathedral he rebuilt to develop his own vision of the church in the ‘Vistula-Baltic style’, competitive to the solutions used by Józef Dziekoński. The incarnation of this vision was the church of the Assumption of the Virgin Mary in Łódź, followed by a series of smaller buildings erected in villages and in small towns within the Russian partition, in which the architect repeated his pattern on a smaller or larger scale. The culmination of Wojciechowski’s creative path was the Church of the Holy Family in Częstochowa (the current Cathedral), built from 1901.

Highlights

Świątynię zaczął budować w 1340 r. biskup włocławski, Maciej z Gołańczy, a Jan Długosz z uznaniem napisał, że „wzniósł [on] nakładem wielkich kosztów piękny, nowy kościół godny miana katedry”[7]
Biskup postanowił dokonać gruntownej przebudowy fasady, tak by nadać jej kształt gotycki, co było zgodne z tendencjami panującymi w tym okresie na ziemiach polskich, odzwierciedlającymi idee rozpowszechnione w Europie przez francuskiego architekta i konserwatora zabytków, Eugène’a E
Że katedrę we Włocławku należy uznać za budowlę o doniosłym znaczeniu dla ukształtowania się architektury sakralnej ziem polskich zaboru rosyjskiego na przełomie XIX i XX w

Summary

Introduction

Świątynię zaczął budować w 1340 r. biskup włocławski, Maciej z Gołańczy, a Jan Długosz z uznaniem napisał, że „wzniósł [on] nakładem wielkich kosztów piękny, nowy kościół godny miana katedry”[7]. Ważnym zagadnieniem związanym z historią świątyni jest jej restauracja, przeprowadzona pod koniec XIX w.5 Miała ona istotny wpływ na ukształtowanie się form „stylu wiślano-bałtyckiego”, dominującego w architekturze sakralnej przełomu XIX i XX w. W proces renowacji włączył się wówczas architekt warszawski, Konstanty Wojciechowski, któremu powierzono stanowisko architekta diecezji kujawsko-kaliskiej ze stolicą biskupią we Włocławku[16].

Results

Conclusion