Abstract
Modern executive authorities created in the final years of the Polish-Lithuanian Commonwealth were controlled by legislative. Sejm elected members of special auditing committees to examine them. Audit procedure was also adopted to verify activities of treasury commissions, but it was ineffective due to lack of time for comprehensive inspection. Only during the Four-Year Sejm (which worked in a continuous manner) full-range examination of treasury commissions and state finance was possible. Although the Four-Year Sejm did not give vote of confidence for treasury commissions, it ordered to print comprehensive reports prepared by the two auditing committees (the first committee examined the Treasury Commission of Crown, the second – the Treasury Commission of the Grand Duchy of Lithuania). These reports are almost unknown, but extremely significant historical documents. They contain proposals for reforms, evidence of the existing irregularities and problems of tax administration in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Highlights
Modern executive authorities created in the final years of the Polish-Lithuanian Commonwealth were controlled by legislative
During the Four-Year Sejm full-range examination of treasury commissions and state finance was possible
The Four-Year Sejm did not give vote of confidence for treasury commissions, it ordered to print comprehensive reports prepared by the two auditing committees
Summary
M Powołanie nowoczesnych organów władzy wykonawczej w czasach stanisławowskich zrodziło potrzebę stworzenia mechanizmu ich kontroli. Choć Sejm nie udzielił absolutorium komisjom skarbowym, to nakazał wydrukować obszerne sprawozdania przygotowane przez dwie deputacje kontrolujące (jedna badała Komisję Skarbu Koronnego, druga – Komisję Skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego). Parlamentarną procedurą kontrolną, kończącą się „zakwitowaniem”, obejmowano kolejne powoływane w Rzeczypospolitej organy o charakterze władzy wykonawczej. Monografia sejmu tego okresu przynosi tylko zdawkowe informacje[3], a w poszczególnych pracach, jeśli pojawiają się relacje z dokonywanych czynności kontrolnych, to stanowią one raczej element rozważań dotyczących różnych. Podobny obraz wyłania się z prac dotyczących zagadnień skarbowych, gdzie kontrola stanowi margines rozważań[5]. Celem przeprowadzanej przez sejm kontroli było zbadanie działalności organu w okresie sprawozdawczym, więc – z racji zbierania się sejmu co 2 lata – taki okres powinien być przedmiotem weryfikacji. M się to z kadencjami komisji, gdyż organy te miały być wybierane przez każdy sejm ordynaryjny. Kontrola miała służyć za podstawę do udzielenia absolutorium („zakwitowania”) komisji kończącej pracę[9]
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
