Powrót Bogini? Przykłady funkcjonowania postaci Magma Mater w polskiej literaturze popularnej

Abstract

Artykul „Powrot Bogini? Magna Mater w polskiej literaturze popularnej” podzielony jest na dwie cześci. W pierwszej cześci autorka przywoluje rozwazania zwolennikow i przeciwnikow teorii Wielkiej Bogini Matki. Wedlug wielu historykow religii i antropologow kultury kult zenskiego bostwa, lączony z matriarchatem jako systemem spolecznym byl powszechny w okresie neolitu. Koncepcje Bogini, kojarzoną z pokojową wizją Starej Europy, popularyzowali m.in.: Margaret Murray, Robert Graves, Marija Gimbutas. Psychologicznym kontekstem do jej przyjecia staly sie natomiast prace Carla Gustava Junga (archetyp Wielkiej Matki). Mimo istnienia przeciwnikow religii Magna Mater (w Polsce są to np. Aleksander Bruckner i Maciej Szymkiewicz), idea ta, spopularyzowana przez ruchy feministyczne, stala sie cześcią wyobraźni symbolicznej, ksztaltującej wspolczesną kulture popularną. W drugiej cześci artykulu autorka przedstawia funkcjonowanie postaci Bogini we wspolczesnej polskiej literaturze (glownie literaturze popularnej). Analizuje tworczośc Olgi Tokarczuk, Barbary Srebro, Magdaleny Kubasiewicz, Piotra Patykiewicza, Andrzeja Sapkowskiego, Anny Brzezinskiej. W ich utworach Magna Mater traci swe sakralne znaczenie. O ile Tokarczuk rekonstruuje psychologiczny sens postaci Bogini, o tyle inni autorzy, np. Brzezinska, sprowadzają ją do poziomu „pustego znaku”.