Powództwo o ustalenie prawa do wydziedziczenia w prawie polskim – de lege lata

Bartłomiej Oszkinis,Robert Marek Paliwoda

doi:10.37232/sp.2012.4.5

Abstract

The authors agree with the standpoint expressed in few rather laconic statements of the legal doctrine that the discussed court action is allowed under the Polish civil law. They claim that this possibility arises from the fact that disinheritance, which has been characterized in the article, is an entitlement (a “narrow” subjective right) which can be established on the basis of Article 189 of the Polish Civil Procedure Code (PCPC). According to them, only a bequetaher in spe possesses the legal interest in bringing the court action (can be a plaintiff) and this interest exists only in relation to the person who is to be disinherited (can be a defendant). The burden of proof is divided in accordance with the general rules of the civil procedure. In the authors’ opinion, a regional court which territorial jurisdiction is determined by the Article 41, 42 or 43 PCPC (it depends on the circumstances of a specific case) is appropriate to examine the discussed court action and a prorogation contract is not allowed.

Highlights

W nielicznych i raczej lakonicznych wypowiedziach doktryny poświęconych zagadnieniu powództwa o ustalenie prawa do wydziedziczenia zdaje się przeważać pogląd, iż powództwo to jest dopuszczalne na gruncie prawa polskiego
Jednym z takich problematycznych zagadnień jest również kwestia dopuszczalności de lege lata, na gruncie prawa polskiego, wytoczenia powództwa o ustalenie w kontekście wydziedziczenia
Krupa K., Wydziedziczenie w prawie polskim, (w:) Prace z prawa cywilnego pod red

Summary

Charakter prawny wydziedziczenia

W omawianym przypadku mamy zaś do czynienia ze zmianą stosunku rodzinnoprawnego łączącego testatora (przyszłego spadkodawcę) oraz daną osobę, która to zmiana polega, jak wspomnieliśmy powyżej, na unicestwieniu w odniesieniu do tejże osoby możliwości powstania prawa do zachowku po śmierci testatora, a podkreślić raz jeszcze należy, iż możliwość ta jest elementem owego stosunku rodzinnoprawnego. Z kolei wydziedziczenie klasyfikujemy jako prawo podmiotowe, gdyż owa możność postępowania zabezpieczona jest przez regulację art. 189 k.p.c. nie uzasadniałaby uznania wydziedziczenia za prawo podmiotowe, gdyby nie dało się określić go jako możności postępowania w określony sposób przyznanej przez normę prawną podmiotowi uprawnionemu w celu ochrony jego interesów. Uprawnienie jest bowiem pewną sferą możności postępowania przyznaną i zabezpieczoną przez normę prawną, wyczerpuje zatem definicję prawa podmiotowego. 1, Prawo cywilne – część ogólna, pod red. Sytuacja ta zresztą obrazuje wspomniany brak jakościowej różnicy pomiędzy owymi konstrukcjami normatywnymi

Uprawnienie do wydziedziczenia - charakterystyka

Właściwość sądu

Ciężar dowodu

Opłata sądowa