Postmodern Tüketim Kültürü ve Kutsallık Biçimleri Üzerine Metateorik ve Kavramsal Bir Tartışma: Deneyim, Yaşam Tarzı ve Bireysellik Alanı Olarak Spiritüellik

Abstract

Alternatif deneyimler, arayışlar öneren tüketim kültürü içerisinde spiritüel anlam ve pratikler de “özgün” ve “egzotik” deneyim alanları, yaşam tarzı alanları olarak karşımıza çıkabilmekte, bu süreç tüketim kültürünün çağdaş görünümlerini sorunsallaştırabilmek açısından önemli kavramsallıklar sunabilmektedir. Spritüelliğin bireyselliğin dışa vurulduğu bir alana dönüştüğünü iddia edebileceğimiz bu süreç, postmodern tüketim kavramsallaştırmaları, New Age kültürü, bireyselleşme, ekonomik yapı, gündelik hayata dair fantezi ve arayışlar gibi dinamikler eşliğinde okunduğunda daha da anlaşılır hale gelmektedir. Bu çalışma, bu sürecin dinamiklerine ve güncel görünümlerine dair kavramsal bir tartışma yürütmeyi ve metateorik bir yöntem izlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma bu tartışmayı üç düzlemde sürdürmeyi hedeflemektedir: a) Bireyselliğin sergilendiği bir alan olarak kutsallık; b) Spiritüel sembol ve anlamların kültürel tüketimi ve yeniden üretimi; c) Kutsal, spiritüel anlam, sembol ve pratiklerin meta-nesne olarak tüketim piyasasında yerini alışı. Bu çalışma çağdaş tüketim kültüründe spiritüel anlam ve içeriklerin bireysel bir mitoloji kurmanın, ayırt edici bir üslup ve tarz yaratmanın popüler ruhsal biçimleri haline gelebildiğini, kutsalın bugünün arayış ve fantezilerine denk düşecek şekilde yeni bir bakış ve öznel yorum etrafında yeniden yorumlanabileceğini iddia etmektedir. Kendini “mükemmel” hissetmenin, bedensel ve ruhsal bir “bilgeliğin” yol ve yöntemlerini sunan postmodern kutsallık biçimleri bireyselleştirilmiş bir hayat tarzı anlatısına spiritüel bir boyut katmakta, öte yandan metasal bir dolaşımla tüketim piyasalarında nesneleşebilmektedir.