Portret idealnej królowej w antycznej powieści greckiej – w stronę modelu

Małgorzata Cieśluk

doi:10.14746/sppgl.2021.xxxi.1.5

Abstract

This article line of reasoning follows the assumption that in the period in which the ancient Greek novel was developing there already existed fixed cultural norms which thus provided for the frames of the then literary presentations of women in power. In Callirhoe by Chariton or Aethiopica by Heliodorus the reader comes across three images of queens and can consequently ponder over the most significant elements of the model of an ideal female ruler. The comparative analysis of the three heroines in question as well as the juxtaposition of their images with the remaining female characters of Greek novels thus constitutes the core of the article.

Highlights

Refleksja nad wizerunkiem idealnego władcy stanowi jeden z bardziej charakterystycznych wątków etycznej i politycznej myśli greckiej w okresie całej starożytności1
In Callirhoe by Chariton or Aethiopica by Heliodorus the reader comes across three images of queens and can ponder over the most significant elements of the model of an ideal female ruler
The comparative analysis of the three heroines in question as well as the juxtaposition of their images with the remaining female characters of Greek novels constitutes the core of the article

Summary

MAŁ GORZ ATA CIEŚLU K

Na taki stan rzeczy decydujący wpływ miały bez wątpienia realia życia politycznego i społecznego, ograniczające do bardzo wąskiego marginesu oficjalne instrumenty prawne i obyczajowe, za pomocą których kobiety mogłyby uzyskiwać wpływ na otaczającą je rzeczywistość. Przebieg akcji w początkowym fragmencie tego epizodu wydaje się w pewnym stopniu zbliżony do rozwiązań proponowanych w powieści Charitona: podobnie jak Kallirhoe została powierzona opiece Stateiry przez zakochanego w dziewczynie Artakserksesa, tak Arsake deklaruje chęć otoczenia opieką pary cudzoziemców, którzy muszą opuścić świątynię Izydy w Memfis. Porównanie z postacią Stateiry z powieści Charitona, a następnie z wizerunkiem królowej Persinny w kolejnych fragmentach Opowieści etiopskiej eksponuje w portrecie Arsake szereg cech, które można uznać za istotne dla negatywnego wariantu modelu władczyni. Reprezentująca kulturę perską Stateira odgrywa bez wątpienia pozytywną rolę w odniesieniu do protagonistki opowieści, nie można również niczego zarzucić jej postawie jako królowej. Że negatywny wymiar bohaterki wynika nie tyle z faktu jej kulturowej tożsamości, ile wiąże się z reprezentowanym przez nią typem kobiecości (identyfikowanym także w wypadku bohaterek pochodzenia greckiego, jak Demajneta w Opowieści etiopskiej), a także sposobem, w jaki wywiązuje się z obowiązków władczyni. Sferze, podejmowanie samodzielnych decyzji i działań, sposób uzewnętrzniania stanów emocjonalnych, szczególnie w kontekście zdolności do utrzymania samokontroli emocjonalnej lub, przeciwnie, wykorzystywania emocji do wywierania wpływu na otoczenie

PIĘKNO I SEKSUALNOŚĆ

KRÓLOWA IDEALNA

Summary