Population Growth in Rural Erciş District (1927-2017) and Factors Affecting Development

Abstract

ÖZÇalışma alanı olan Erciş ilçesi, Doğu Anadolu Bölgesi Van ilinin kuzeybatısında yer almaktadır. Van gölüne kıyısı bulunan Erciş ilçesinin coğrafi konumu, konumunun sağladığı avantajlar başta Erciş şehri olmak üzere ilçe sınırları içerisinde yer alan kır yerleşmelerinin gelişimini geçmişten günümüze desteklemiştir. Bu çalışmada Erciş ilçesi sınırları içerisinde yer alan kır yerleşmelerinin nüfus değişimleri ve değişime etki eden faktörler irdelenmiştir. Erciş ilçesi, Van İl’inin ilçeleri içinde en fazla kırsal nüfusa sahip ilçesi durumundadır (65.700). Topoğrafi özellikleri bakımından tarım ve hayvancılığa uygun olan Erciş ilçesinde 86 kırsal mahalle bulunmaktadır. Bu mahalleler konumları, ekonomik faaliyetleri ve nüfus özellikleri bakımından çeşitlilik gösterirler. Erciş ilçesinde yer alan kır yerleşmelerinin nüfus değişimlerinin ele alındığı bu çalışmada, nüfus değişimi dört döneme ayrılarak irdelenmiştir. Yani 1927-1960, 1960-1980, 1980-2000, 2000-2017 yılları arasında meydana gelen değişimler incelenmiştir. Nitekim bu dönemlerde Gergili, Doğancı, Ağırkaya vb.bazı kır yerleşmelerinde nüfus azalırken, Çelebibağı, Kozluca, Kocapınar, Kadirasker, Payköy gibi bazı kır yerleşmelerinde ise nüfus sürekli artış göstermiştir. Bunun yanında Erciş ilçesi kır yerleşmelerinde nüfusun değişimi üzerindeki, yeryüzü şekilleri, ekonomik fonksiyonlar, şehir merkezine yakınlık-uzaklık vb. faktörler etkili olmuştur. Erciş ilçesi kır yerleşmelerinde şehir merkezine yakınlık ve ulaşım imkanları da nüfus miktarı ve yoğunluğu üzerinde etkili olmuştur. Ulaşım, eğitim, sağlık ve altyapı koşullarının iyileştirilmesine bağlı olarak dönem dönem bu kır yerleşmelerinin nüfuslarında artışlar görülmüştür. Ancak günümüzde her geçen gün artan kırdan şehre göçler sebebiyle nüfus miktarları oldukça düşmektedir. Kurulduğu alan bakımından gelişime açık olan Erciş ilçesi kır potansiyelinin doğru kullanılması durumunda bu kır yerleşmelerinde görülen yoğun göç olayı da makul seviyelere inebilir. Dolayısıyla ülke ekonomisi bu yüksek potansiyelden daha ileri seviyede yararlanabilir. Örneğin ilçede de kurulacak olan et, süt ve hayvan ürünleri imalathaneleri kır yerleşmelerinin önemini arttıracaktır.Anahtar Kelimeler: Erciş, Kır Yerleşmeleri, Nüfus