Poczucie frustracji i zagubienia w wypowiedziach słownych osób z dysfunkcjami mózgu – mechanizmy neuropsychologiczne. Studia przypadków

Ewa Małgorzata Szepietowska

doi:10.17951/j.2018.31.4.293-305

Abstract

<p>Celem diagnozowania neuropsychologicznego pacjenta z patologią OUN jest m.in. opis jego trudności poznawczych, emocjonalnych i społecznych. Pacjenci często zgłaszają poczucie frustracji i zagubienia, podając różne przyczyny. Są one często uznawane przez diagnostów i bliskich za wskaźnik rzeczywistych trudności i wyznaczają kierunek pomocy (neuro)psychologicznej. Właściwa kliniczna kwalifikacja tych skarg w relacji do objawów i do klinicznych charakterystyk czynników etiologicznych pozwala postawić trafną diagnozę neuropsychologiczną. W artykule zilustrowano to zagadnienie, przytaczając opisy dwóch osób z uszkodzeniem OUN o odmiennej etiologii. W pierwszym przypadku wyrażanie niepokoju związanego z przekonaniem o zaburzeniach pamięci było elementem zaburzeń wykonawczych i perseweracji, w drugim – poczucie zagubienia było efektem świadomości narastających zaburzeń poznawczych.</p>

Highlights

Aby zrozumieć mechanizm zawartej w jej wypowiedziach frustracji powiązanej z poczuciem zaburzeń poznawczych, należy się odwołać do charakterystyki mózgowych skutków zatruć tlenkiem węgla
Perseweracje skarg, które nie są efektem wglądu we własną sytuację, tylko elementem dysfunkcji wykonawczych – pani X), inne zaś są przejawem świadomości zmian w funkcjonowaniu (pan Z)

Summary

Introduction

Zgłaszane przez pacjenta trudności w czytaniu czy pisaniu, które przypisuje on „osłabieniu” wzroku, słuchu, czy też poczucie obcości twarzy bliskich ludzi są częstymi elementami skarg chorych z afazją, agnozją wzrokową czy prozopagnozją (Ramachandran, Blakeslee 1999; Sacks 2001; Metzinger 2003), natomiast zgłaszanie diagnoście, że jest się okradanym, prześladowanym i zdradzanym czy informowanie o obcości miejsca zamieszkania występuje u chorych z uogólnionymi zespołami zaburzeń poznawczych i demencją. Podkreślanie przez panią X poczucia deficytów poznawczych stało w sprzeczności nie tylko z jej dobrym codziennym funkcjonowaniem, ale też ze stosunkowo dobrym lub bezbłędnym wykonywaniem wielu zadań diagnostycznych, w tym tych, które dotyczyły pamięci wzrokowo-przestrzennej bezpośredniej i odroczonej (Test Figury Złożonej Reya-Osterrietha), pamięci semantycznej

Results

Conclusion