Pension Salaries of Ottoman Civil Servants (1880-1912)

Abstract

Bu çalışma Osmanlı mülki memurlarının 1880-1912 yılları arasındaki emeklilik şartlarını ve maaşlarını ele almaktadır. Çalışmanın kaynağını Osmanlı Arşivi’nde bulunan ve 1880-1912 yıllarını kapsayan dört adet tekaüt defteri oluşturmaktadır. Defterlerde emekli olan memurların emekliliklerine ait berat suretleri bulunmaktadır. Bu kayıtlarda emekli olan memurun adı, görev yaptığı yer, emeklilik tarihi, bağlanan emekli maaşı miktarı, bu maaşın hangi sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanacağı gibi bilgiler bulunmaktadır. Defterlerde 10.146 emekliye ait berat sureti bulunmaktadır. Çalışmada tekaüt defterlerindeki bilgiler doğrultusunda farklı meslek gruplarına mensup memurların en yüksek ve en düşük maaşları ile ortalama emekli maaşları tespit edilmiştir. Emekli maaşları verilenler arasında bakan, müsteşar, vali, vali yardımcısı, vali vekili, kaymakam, defterdar, hâkim, muhasebeci, müfettiş, mühendis, doktor, cerrah, ebe, maarif müdürü, mektep müdürü, muallim, komiser, polis gibi kamu görevlileri bulunmaktadır. Bu görevlilerden en yüksek maaşları mülki idareciler, en düşük maaşı ise öğretmenler, polisler ve ebeler almaktadır.