OSMANLI VAKIF HUKUKUNDA MUKATAA ADLI ESER ÜZERİNE

Abstract

Osmanlı Devleti, tarihte etnik ve kültürel açıdan çok farklı grupları bünyesine katarak asırlar boyu bir arada yaşatma başarısını elde etmiş sayılı imparatorluklardan biridir. Osmanlı’nın bu başarısı, temelde iktisadi alanda tesis ettiği sürdürülebilir sistem ile bu sistemin devamlılığını sağlamaya yönelik olarak oluşturulmuş hukuk düzeninde yatmaktadır. Özellikle devlet iradesinin de üzerinde olan hukuk ve adalet sistemi, halka güven telkin ederek yönetimin meşruiyetinin sağlanmasında önemli bir rol oynamıştır. Buna ilave olarak Osmanlı hukuk sisteminin bir diğer özelliği, iktisadi ve toplumsal şartların zorlaması halinde gerektiğinde esneyebilen bir yapıya sahip oluşudur. Hukuki anlamda Hanefi mezhebi doktrinine mensup olan Osmanlı uleması, dönemin şartlarının gerektirmesi durumunda zaman zaman zaruret ve maslahat gibi ilkelere dayalı olarak doktrin kaideleri dışına çıkan karar ve hükümler verebilmişlerdir. Bu kitap, Osmanlı ulemasının söz konusu istisnai hükümlerine dayanan mukataa uygulamasını konu edinmektedir. Osmanlı vakıf hukukunda istisnai hükümlere dayalı olarak geliştirilen yöntemleri ele alan eserler çerçevesinde bu kitap, Süleyman Kaya’nın (2014) Osmanlı Hukukunda İcâreteyn başlıklı çalışmasından sonra kaleme alınan önemli eserlerden biridir.