Organik Çay İnfüzyonlarının Toplam Antioksidan ve Oksidan Kapasitelerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, demlenmiş organik çay örneklerinin (infüzyonlarının) toplam antioksidan (TAS) ve toplam oksidan kapasitelerinin (TOS) değerlendirilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür.
 Gereç ve Yöntem: Tüketime hazır poşetli (sallama) veya dökme olarak satılan organik (O) ve organik olmayan (K) çay çeşitleri marketlerden temin edilmiştir. Çay infüzyonları; i)paket üzerinde yazan demleme tarifine uygun şekilde ve ii)koşullar (konsantrasyon, süre vb.) sabit tutularak iki farklı şekilde demlenerek hazırlanmıştır. TAS (mmol/L) ve TOS (μmol/L) ölçümleri yapılmış ve oksidatif stres indeksleri (OSI) hesaplanmıştır.
 Bulgular: Tarifelerine göre hazırlanmış çay çeşitlerinin TAS değerleri (mmol/L) değerlendirildiğinde; adaçayı (O: 2.92±0.05 ve 1.86±0.02, p<0.05), kuşburnu (O:2.91±0.03 ve K:2.81±0.01, p<0.05), nane-limon (O:2.77±0.01, K:2.33±0.58, p<0.05) ve papatya (O:0.81±0.01, K:0.71±0.02, p<0.05) çaylarının organik olan ve olmayan çeşitlerinin TAS değerleri istatistiksel olarak farklı bulunmuştur (p<0.05). Adaçayı (O:2.124, K:3.295), sade siyah poşet çay (O:1.975, K:2.368), zencefil-limon (O:1.444, K:1.833), dökme siyah çay (O:1.407, K:2.492) ve yeşil çayın (2 g/2 mL) (O:1.182, K:2.937) organik çeşitlerinin organik olmayan çeşitlerine kıyasla OSI değerleri daha düşüktür (p<0.05). Aynı koşullarda demlenen organik çay çeşitlerinin TAS değerleri (mmol/L) karşılaştırıldığında ise; organik adaçayının TAS değeri (3.24±0.01) en yüksek iken organik zencefil-limon (0.99±0.04) ile papatya çayının (1.01±0.01) TAS değerinin daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0.05). En yüksek OSI değerine sahip organik çay çeşidinin ise papatya çayı (3.435) olduğu bulunmuştur (p<0.05).
 Sonuç: Bazı organik çayların organik olmayan çeşitlerine kıyasla antioksidan kapasitesinin yanı sıra oksidan kapasitesinin de yüksek olduğu belirlenmiştir. Çayların antioksidan/oksidan kapasitesinin; bitki çeşidine, doza ve demleme yöntemine göre değişebildiği ve bu nedenle tüm organik çay çeşitlerinin organik olmayanlara kıyasla daha sağlıklı olduğu genellemesinin yapılamayacağı düşünülmektedir.