Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Fiziksel ve İlişkisel Saldırganlıklarının Mizaç Özellikleriyle İlişkisinin İncelenmesi

Abstract

Çocuğun hayatında sürekli hale gelebilecek saldırganlık yönelimi ve saldırganlık davranışının temeli okul öncesi dönemde başlamaktadır. Bu dönemde çocuk saldırganlık yönelimi göstermekte ve bunu kalıcı hale getirmektedir. Çocukların saldırgan davranışlar göstermelerinde çocukların mizaçsal özellikleri de bir risk faktörüdür. Mizaç biyolojik temelli bir özelliktir. Yürümeye başlayan çocuğun saldırgan davranışında, çocuğun zor mizacı ve zayıf sosyalleşme ortamları önemli rol oynar. Çocukta zor bir mizaç; sert, tutarsız ve olumsuz sosyalleşme davranışlarını ortaya çıkartır ve bu davranışlar agresif veya yıkıcı davranışlara dönüşebilir. Saldırgan davranışlar üzerinde etkili olan mizaç, bireyler arasında farklılık gösteren ve biyolojik etkilerle ortaya çıkan duygusal ve davranışsal özelliklerdir. Bununla birlikte, erken çocukluk müdahaleleri bu riskleri önlemede etkilidir. Bu çalışmada çocukların fiziksel ve ilişkisel saldırgan davranışları ile mizaç özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul’da resmi iki anaokulunda okul öncesi eğitime devam eden 48-72 ay arasındaki 231 çocuk oluşturmuştur. Araştırmada veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Sosyal Davranış Ölçeği” ve “Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre cinsiyet ve yaş fiziksel saldırganlıkta anlamlı farklılık oluştururken, kardeş sayısı, okula devam süresi anlamlı farklılık oluşturmamıştır. İlişkisel saldırganlıkta ise yaş ve kardeş sayısı gruplar arasında anlamlı farklılık oluştururken cinsiyet ve okula devam süresi anlamlı farklılık oluşturmamıştır. Saldırganlığın mizaç özellikleri ilişkisinde ise fiziksel saldırganlık ile sebatkarlık mizaç özelliği arasında negatif yönde hafif düzeyde, tepkisel mizaç özelliğiyle pozitif yönde hafif düzeyde anlamlı ilişki, İlişkisel saldırganlık boyutunda ise ritmiklik ile ilişkisel saldırganlık arasında negatif yönde hafif düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur.