Nowe – stare zabytki. Pozostałości tekstyliów z metalowych elementów stroju z cmentarzyska w Odrach, czyli „archeologia magazynowa”

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest analiza kilku, jak dotychczas niepublikowanych, tekstyliów ze stanowiska w Odrach, pow. Chojnice, woj. pomorskie. Tkaniny z tytułowego cmentarzyska były już częściowo analizowane, jednak omawiane w niniejszym tekście zabytki tekstylne nie były dotąd badane i publikowane. Analizie poddano materiały tekstylne z pięciu obiektów – płaskich grobów szkieletowych oznaczonych stelami. Zaprezentowano jedynie metalowe elementy stroju, na których znalazły się tkaniny będące głównym przedmiotem przedkładanego tekstu. Prezentowane zabytki tekstylne zachowały się na trzech sprzączkach do pasa oraz dwóch zapinkach. W przebadanym zespole włókienniczym z cmentarzyska w Odrach wyróżniono dziesięć fragmentów tekstylnych, na które składa się pięć tkanin wełnianych (9 fragm.) i jedna tkanina lniana. Spośród tkanin wełnianych wyodrębniono wyroby trzech typów: 1, 7 i 8, które należą do I i II gatunku. Zaprezentowane wyroby włókiennicze należą do typowych tekstyliów użytkowanych przez ludność kultury wielbarskiej. Wskazują na to analogiczne znaleziska znane z cmentarzysk położonych we wszystkich strefach osadniczych wyodrębnionych dla tejże kultury. Wszystkie sprzączki charakteryzują się dwudzielną konstrukcją oraz ramą D-kształtną. Obie zapinki, na których przetrwały zabytki tekstylne, to fibule zachowane fragmentarycznie. Przedmioty metalowe stanowią podstawę datowania tekstyliów, które można zatem wiązać z końcowym etapem użytkowania cmentarzyska w Odrach, czyli z fazami C1a i C1b.