Novel hybrid compounds designed by Polish scientists provide a long-lasting analgesic effect in a mouse model of neuropathic pain

Abstract

W polskich i niektórych europejskich mediach pojawiło się w ostatnim okresie wiele informacji na temat opracowanej przez polskich naukowców nowej substancji proponowanej jako lek przeciwbólowy. Ze względu na fakt, że badania te prowadzone były pod moim kierunkiem, podjęłam decyzję, aby czytelnikom kwartalnika „Ból” umożliwić zapoznanie się z genezą i wynikiem tych badań. Punktem wyjścia do wyżej wspomnianych badań, przeprowadzonych w Zakładzie Farmakologii Bólu Instytutu Farmakologii im. J. Maja Polskiej Akademii Nauk, była obserwacja, że po wielokrotnym podawaniu opioidów rozwija się tolerancja, a po dłuższym czasie stosowania, lek opioidowy powoduje ból. Weryfikowaliśmy tezę, że w endogennych systemach, wywołane uszkodzeniem układu nerwowego zaburzenie homeostazy na korzyść działania przeciwbólowego, powoduje następowy wzrost aktywności układów probólowych. Przeprowadziliśmy liczne badania zmian aktywności endogennych systemów przeciw- i probólowych (cholecystokinina, substancja P, melanokortyna, bradykinina), będących konsekwencją uszkodzenia tkanki nerwowej w zwierzęcym modelu bólu neuropatycznego. Bardzo interesujące wyniki uzyskaliśmy dla działającej probólowo melanokortyny, która jest peptydem pochodzącym z proopiomelanokortyny, czyli z tego samego prohormonu, co działająca silnie przeciwbólowo beta-endorfina. Fakt powstawania z tego samego prohormonu dwóch przeciwnie działających peptydów dodatkowo uatrakcyjnił naszą hipotezę badawczą. Po wielu badaniach opracowano substancję bifunkcyjną, która w modelu tego bólu wywołała silny efekt analgetyczny. Syntezę zaproponowanej przez nas hybrydy opracował i przeprowadził zespół chemików pod kierunkiem prof. Aleksandry Misickiej-Kęsik z Pracowni Peptydów Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie poszerzone badania tej hybrydy, mające doprowadzić do badań klinicznych, otrzymały finansowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.