Nitq Pozuntusu Olan Exolaliyanın Psixoloji Korreksiyası (Psychological Correction of Echolalia As a Speech Disorder)

Abstract

Azerbaijani Abstract: Məqalədə psixi inkisaf problemi olan məktəbəqədər yasli usaqlarda nitq pozuntusu olan exolaliyanin psixoloji korreksiya metodu gostərilib. Klassik ədəbiyyata istinad edilərək, ontogenezdə bir necə nov psixi funksiyalararasi əlaqələr movcudlugu həm qeyd olunub, həmdə muəllif tərəfindən ozunəməxsus səkillər ilə təqdim olunub. Patologiya zamani psixi funksiyalararasi əlaqələrin pozulmasina əsaslanan muəllif, motor alaliyasi, autizm, intellektual catismazliqla əziyyət cəkən usaqlarin exolaliyadan azad olmasi ucun ardicil və sistemli səkildə aparilan psixoloji korreksiya isini valideyn-mutəxəssis arasinda olan əməkdasliq cərcivəsində qurmusdur. Məqsəd isə exolaliya ilə əziyyət cəkən usaqlarin spesifik inkisaf xususiyyətlərini nəzərə alaraq onlarin inkisafinda qusur əsasinda yaranan reqress hali islah etməkdən, bioloji qusur əsasinda inkisafda yaranan ikinci qusurun qarsisini almaqdan və usagin təbii bioloji inkisaf əsasi uzərində kompensator vasitələrdən istifadə edərək maksimal və potensial imkanlarin acilmasina yardim etməkdən ibarət idi. English Abstract: Psychological correction method of echolalia as a speech disorder for preschool-aged children with problems of mental development is stated in the article. Referring to the classic literature, author mentions existence of several types of mental interfunctional relationships in ontogenesis and portrays them with the help of peculiar pictures. The author refers to the distortion of mental interfunctional relationships during formation of pathology, as well as line up the psychological correction conducted consistently and systematically within the framework of cooperation between the parent and specialist in order to cure echolalia of children enduring motor alalia, autism, intellectual disability. The goal is normalizing regressive state exhibited on the ground of handicap in development by taking into account the specific developmental characteristics of children, enduring echolalia; by averting secondary developmental disorder directly related to the biological nature of the defect, and using compensatory means on the basis of natural biological development of the child in order to help with opening up the maximum and potential opportunities.