Nevşehir 18 Numaralı Şer‘iyye Sicili’ne Göre Nevşehir’de Sosyal Hayat

Abstract

Osmanlı Devleti döneminde şehir tarihi araştırmaları için şer‘iyye sicilleri önemli bir kaynaktır. Şehirlerde yargı, yönetim ve toplum işleriyle ilgilenen kadıların resmî işlemlerinin kayıtları olan şer‘iyye sicilleri, şehirlerin siyasi, idari, sosyal, ekonomik ve kültürel yaşamına dair bilgiler sunarlar. Osmanlı Devleti’nde yargıçlık da yapan kadılar, Cumhuriyetin ilk yıllarında devam eden inkılaplar sırasında özellikle miras davalarına bakmışlar ve bu davaların kararları şer‘iyye sicillerine yazılmıştır. Nevşehir 18 Numaralı Şer‘iyye Sicili’ne 1920-1927 tarih aralığındaki miras paylaşımı konuları kayıt edilmiştir. Bu dönemde Nevşehir’de Müslüman Türklerle birlikte Rumların da yaşadığı, Rum vatandaşların miras işlemlerinin de şer‘iyye sicillerinde yer aldığı görülmektedir. 1920-1927 döneminde Nevşehir’deki kişi ve yer adları, günlük yaşamda kullanılan eşyalar, mirasa konu olan tereke toplumun sosyal hayatı konusunda bilgi sahibi olunmasını sağlamaktadır. Bu kayıtlar Nevşehir’in idari, sosyal yapısı hakkında kıymetli bilgiler ihtiva etmektedir. Çalışmada 75 varak ve 150 sayfadan oluşan sicil kayıtları günümüz alfabesine aktarılmış ve tahlil edilmiştir. Şer‘iyye sicili kayıtlarından Nevşehir’in Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarındaki sosyal yaşamı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu bilgilerin günümüz toplum yapısının tanınmasına ve sosyal gelişmelerin kökenlerinin anlaşılmasına katkı sağlayabileceği değerlendirilmektedir.