İncir İşleme Tesislerinde Teknik Etkinlik ve Kalite Etkinliği Üzerine Etkili Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Aydın İlinde yer alan incir işleme tesislerinin teknik ve kalite etkinlik skorları ve bu skorlar üzerine etkili olan faktörler non-parametrik bir yöntem olan Veri Zarflama Analizi ve 1000 replikasyonlu truncated-regresyon modeli ile belirlenmeye çalışılmıştır. Anket yöntemi ile elde edilen veriler kullanılarak yapılan analizler sonucunda, işletmelerin neredeyse tamamının ölçeğe göre değişen getiri varsayımı altında çalıştıkları ve teknik etkinlik skorları ortalamalarının %98, kalite etkinliği skorları ortalamalarının ise %58 olduğu belirlenmiştir. Teknik etkinlik skorları üzerinde “Öğrenim Durumu”, “Sektör Tecrübesi” ve “Kendi Ürünü Olan İnciri İşleme”, kalite etkinliği skorları üzerine ise “Sektör Tecrübesi”, “Sözleşmeli Üretim” ve “Kalite Kontrol Uygulamaları” faktörlerinin pozitif yönde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında, özellikle sağlıklı atıştırmalıklar pazarında niş bir ürün sayılabilecek kuru incirin üretim aşamasında sektörel eğitim ve dış riskler açısından önemli sorunlar görüldüğü ve bu sorunların çözümü için sektör bileşenlerine sorunları dile getirme ve çözüm talebi konusunda önemli görevler düştüğü, özellikle sektörel eğitim ile kalifiye eleman ihtiyacının giderilmesi gerektiği, jeotermal santraller ve barajlar konusunda bilimsel araştırmalar yapılmasının gerekliliği öneri olarak dile getirilmiştir.