İnce-Ayarlanmışlık Argümanı ve Çoklu Evrenler

Abstract

İnce-ayarlanmışlık kanıtı, Tanrı’nın varlığı lehine ileri sürülen ve evrene dair bilgimizin artmasıyla ortaya konan, tasarım argümanının kozmolojik ince-ayara dayandırılan bir versiyonudur. Son yüzyılda elde edilen bilimsel veriler, evrende yaşamın varolabilmesi için, doğa yasaları, doğa sabiteleri ve evrenin başlangıç koşulları gibi parametrelerin çok hassas bir aralıkta olması gerektiğini ortaya koymaktadır. İnce-ayarlanmışlık argümanının iddiası, söz konusu parametrelerin bu kesinlikte ve hassaslıkta oluşunun, şans veya çoklu evrenler gibi hipotezlerden ziyade tasarım hipoteziyle anlamlı ve tutarlı bir şekilde açıklanabileceğidir. Biyolojik tasarıma, doğadaki düzen ve amaçlılığa vurgu yapan klasik tasarım argümanından farklı olan ince-ayarlanmışlık argümanı, tasarım argümanını bir adım ileri taşıyarak, doğadaki düzen ve amaçlılığa da zemin hazırlayan kozmik yasalar ve parametrelere dayanması bakımından teistik görüş lehine Tanrı’nın varlığını destekleye güçlü bir argüman olarak kabul edilmektedir. Biz bu çalışmamızda tasarım argümanın güncel bir versiyonu olan ince-ayar argümanının iddiasını ortaya koymaya çalışıp, bu argümana karşı geliştirilen en popüler itirazlardan biri olan çoklu evrenler itirazını ele alacağız. Şans hipoteziyle ilişkili olan çoklu evrenler itirazının âlemdeki ince-ayarlı parametreleri anlama konusunda tatmin edici bir açıklama ortaya koymak konusunda neden başarılı bulmadığımızı ortaya koymaya çalışacağız.