NAZAN BEKİROĞLU’NUN NAR AĞACI VE MÜCELLÂ ADLI ROMANLARINDA AZLA ÇOĞU ANLATMAK ÜZERİNE

Abstract

İşaretler ve kurallar dizgesi olan dil, konuşura / yazara, bir varlığı, olayı, duyguyu, durumu ince ayrıntılarıyla anlatma imkânı verir. Bununla beraber deyimler, atasözleri, metaforik söyleyişler gibi azla çoğu ifade eden enstrümanlar da sağlar. Bunlar, en az çaba yasasının sonucu olmakla birlikte anlatımda etkili olma gayretinin de ürünüdür. Bu nedenle yazarlar, eserlerinde deyimlere ve eğretilemeli söyleyişlere yer verir. Geleneği, tarihî olayları, yaşamından izler taşıyan hadiseleri romanlarında başarılı bir şekilde işlemesiyle modern Türk edebiyatında öne çıkan Nazan Bekiroğlu da bu yazarlardan biridir. Özellikle Nar Ağacı ve Mücellâ adlı romanları bu açıdan dikkat çekmektedir. Çalışmada bu romanlardaki deyim ve metaforik söyleyişler tespit edilmiştir. Deyimler, TDK Türkçe Sözlük’ten ve Ahmet Turan Sinan’ın Türkçenin Deyim Varlığı eserinden taranmıştır. Deyimlerin mevcut biçimleriyle bahsi geçen sözlüklerde bulunmadığı ve deyimlerde varyantlaşma olduğu görülmüştür. Bu doğrultuda Bekiroğlu’nun eserlerinde metaforik söyleyişlere, yeniden üretimle oluşan deyim varyantlarına yer vererek Türkçenin söz varlığına katkıda bulunduğu sonucuna varılmıştır.