Abstract
Çağatay Türkçesinde genel olarak hareket ismi veya geçici sıfat yapma görevinde kullanılan “-GAn” eki, müstakil kullanımının yanında son dönem Çağatay Türkçesinde zaman zaman “-AdUrGAn” şeklinde de görülebilmektedir. Yapı bu şekliyle eklendiği fiilde geniş / şimdiki zamanda fiilin bir müddet sürdüğünü ortaya koyar. Ekin genişleyerek “-AdUrGAn” şeklini almasında “-GAn” ekindeki işlev çeşitlenmeleri nedeniyle geniş zaman anlamının zayıflamasının önemli etkisi vardır. Yapıda, geniş / şimdiki zamanda fiilin bir müddet devam ettiği veya hâlen devam etmekte olduğu anlamını ortaya koymak için “-GAn” ekinin önüne “-AdUr” yapısı getirilmiş ve süreç içinde bu üç unsur kalıplaşmıştır. İlk kez klasik öncesi, yoğunluklu olarak da klasik sonrası devir Çağatay Türkçesi döneminde kullanılan yapı, yalnız başına ve geniş zamana bağlı bir hareket gösteren geçici bir isim olarak kullanılabildiği gibi iyelik, çokluk ve isim çekimi eklerini de alabilmekte, yüklem olarak da kullanılabilmektedir. “-AdUrGAn” yapısının yerini Çağatay Türkçesinin ardılı Özbek Türkçesinde “-(ä)yåtgän” ve “-(ä)digän” / “-(y)digän” / “-(ä)dirgän” biçimleri almıştır.
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
