Mowa Zygmunta Janickiego OFM na pogrzebie ks. dra Józefa Krukowskiego, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i proboszcza parafii św. Floriana w Krakowie (10 grudnia 1900 roku)

Abstract

W dniu 10 grudnia 1900 roku odbył się w Krakowie pogrzeb ks. dra Józefa Krukowskiego (5 IX 1828 – 6 XII 1900), proboszcza krakowskiej kolegiaty św. Floriana, profesora i dziekana Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kazanie (mowę) na pogrzebie wygłosił franciszkanin o. Zygmunt Janicki. Studium prezentuje w pierwszej części curriculum vitae kaznodziei pogrzebowego. O. Z. Janicki (1867–1929) po święceniach kapłańskich (1889) pełnił posługę duszpasterską najpierw w klasztorze św. Kazimierza w Krakowie, następnie w Kętach, skąd po trzech latach powrócił do Krakowa. O. Janicki i współbracia zakonni, franciszkanie, na przełomie wieków podjęli nową formę pracy duszpasterskiej, jaką było głoszenie misji świętych, czyli kaznodziejstwo misyjno-rekolekcyjne. Tą działalnością objęli ówczesne parafie diecezji krakowskiej, tarnowskiej i przemyskiej (1897–1902); w latach 1906–1907 Wołyń, Podole i rozległą Ukrainę, a w roku 1912 ośrodki polonijne w USA. W latach 1911–1923 jako komisarz Ziemi Świętej na Polskę o. Zygmunt Janicki rozwijał ożywioną działalność, szerząc zainteresowanie ziemską ojczyzną Jezusa (w 1906 roku rozpoczął wydawanie kwartalnika „Głos Ziemi Świętej”; w latach 1907, 1909 i 1914 zorganizował trzy polskie pielgrzymki narodowe do Ziemi Świętej). W bardzo trudnych czasach I wojny światowej o. Janicki z wielkim hartem ducha i poświęceniem pełnił urząd prowincjała (1914–1924). Współcześni mu, doceniając działalność kaznodziejską o. Janickiego, nazwali go „głównym kaznodzieją patriotycznym” w Krakowie. O. Janicki zmarł 11 kwietnia 1929 roku. 15 kwietnia „tłumy ludu, dawno niewidziane […] łzami rzewnymi pożegnały tego, którego nauk słuchały chętnie i gromadziły się na nie zawsze licznie”. Druga część prezentowanego artykułu to analiza przemówienia, które o. Janicki wygłosił 10 grudnia 1900 roku na pogrzebie ks. dra Józefa Krukowskiego (1828–1900), proboszcza krakowskiej parafii św. Floriana, wcześniej profesora i dziekana Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kaznodzieja przedstawił zmarłego jako człowieka niepospolitego, pełnego charakterystycznych zalet i wyróżniającego się ze swego otoczenia. W metaforze aureoli nad głową zmarłego kaznodzieja pogrzebowy przedstawił jego trzy wielkie zasługi porównane do promieni. Pierwszym z nich było „święte kapłaństwo”, czyli życie kapłana, apostoła Jezusa i głosiciela Dobrej Nowiny. Drugim promieniem była jego wybitna uczoność; był to bowiem „mąż nauki” ozdobiony laurowym wieńcem chwały, który „mu uwiła nauka”. Trzecim wreszcie promieniem było jego „dobrze zrozumiane człowieczeństwo”; był to bowiem człowiek, „który umiał swoje ludzkie zadanie godnie wypełniać!” O. Janicki uznał w swojej mowie pogrzebowej, iż to wszystko stanowi jakby „tęczę trójbarwną, zawieszoną przez Stwórcę wszechmocy na znak pokoju i miłości” do śp. ks. dra Józefa Krukowskiego, i sprawia, że trzeba się nad tym wszystkim, co stanowiło życie i działalność zmarłego, „zadumać” i „pomyśleć”.