Monitoring występowania i sygnalizacja terminów zwalczania omacnicy prosowianki (Ostrinia nubilalis Hbn.) w Polsce – stan obecny i perspektywy

Abstract

The European corn borer (Ostrinia nubilalis Hbn.) is the most dangerous pest of maize (Zea mays L.) in Poland, requiring intensive control with agrotechnical method for instance by cultivating varieties less damaged by caterpillars, biological measures, and, application of chemical products as last available option. A precise monitoring of the species presence in maize fields is necessary to determine accurately a need and a date for setting out bioformulations containing Trichogramma spp. Currently, nationwide monitoring of O. nubilalis presence is conducted by the Main Inspectorate of Plant Health and Seed Inspection, using mainly pheromone traps characterised by low effectiveness in catching moths (males). On a small scale, regional monitoring is also conducted by the Institute of Plant Protection – National Research Institute, whose decisions about a need and a date for O. nubilalis control are based on simultaneous use of several observation methods. These methods include: observation of moth flights from postharvest maize residues (in entomological chambers), use of light and pheromone traps (of various types and with various pheromones), and observation of egg laying and caterpillar hatching dynamics. By combining several independent observation methods it is possible to precisely determine an optimal time for biological and chemical control of O. nubilalis, thus it is necessary to establish a national network for monitoring that pest with all known methods, covering all Poland. Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis Hbn.) to najgroźniejszy szkodnik kukurydzy (Zea mays L.) w Polsce wymagający integrowanego zwalczania z wykorzystaniem metody agrotechnicznej, hodowlanej (uprawa odmian słabiej uszkadzanych przez gąsienice), biologicznej oraz w ostateczności chemicznej. W celu dokładnego określenia potrzeby i terminu wyłożenia biopreparatów zawierających Trichogramma spp. lub wykonania opryskiwania roślin zarejestrowanymi insektycydami, konieczne jest dokładne monitorowanie obecności gatunku na polach kukurydzy. Aktualnie ogólnokrajowy monitoring występowania O. nubilalis prowadzi Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, głównie z wykorzystaniem pułapek feromonowych, które odznaczają się niską efektywnością w odławianiu motyli (samców). Na niewielką skalę, regionalny monitoring występowania szkodnika prowadzi również Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, który decyzje o potrzebie i terminie zwalczania O. nubilalis opiera na jednoczesnym zastosowaniu kilku metod obserwacyjnych. Do metod tych zalicza się: obserwację wylotu motyli z resztek pożniwnych kukurydzy (w izolatorach entomologicznych), zastosowanie pułapek świetlnych i pułapek feromonowych (różnych typów i z różnymi feromonami), obserwowanie dynamiki składania jaj oraz wylęgu gąsienic. Łączne zastosowanie kilku niezależnych od siebie metod obserwacyjnych pozwala dokładnie określić optymalny termin biologicznego i chemicznego zwalczania O. nubilalis, stąd też konieczne jest stworzenie ogólnokrajowej sieci monitorującej szkodnika z wykorzystaniem wszystkich poznanych sposobów.