Ümmü l- Muharrirât Halide Nusret Zorlutuna nın Şiirleri Odağında Kadın Meselesine Bakışı/Zortuna’s Views on Women’s Issues with a Focus on her Works of Poetry

Abstract

Halide Nusret Zorlutuna roman, şiir, mektup, hatırat türünde kaleme aldığı eserleri ve idealist öğretmen kişiliğiyle Cumhuriyet döneminin öne çıkan isimlerindendir. Halide Nusret’in ideal Türk kadını algısı dönemin siyasi ortamı içinde şekillenmekle birlikte, yazar Cumhuriyet döneminde kadın hak ve özgürlüklerinin genişletilmesi amacıyla hayata geçirilen yenilikleri de desteklemiştir. Cumhuriyetin devraldığı modernleşme programının daha Batılı bir toplum yaratma ülküsü, kadının sosyal hayattaki konumunun güçlendirilmesi yönünde tavır alınmasını ve kadının aile içi ödevlerini yerine getirmek koşuluyla çalışma hayatında daha fazla yer almasının teşvik edilmesini sağlamıştır. Halide Nusret de yapıtlarında kadını eşlik ve annelik kimlikleriyle öne çıkarmış, öncelikli addettiği ev içi sorumlulukların aksatılmaması şartıyla kadınların bir iş/meslek sahibi olmasını desteklemiştir. Bu çalışma dönemin kadın derneklerinde aktif rol alan, kadın dergilerinin en sık rastlanan imzalarından biri olan ve “ümmü’l-muharrirât” yani “kadın yazarların annesi” unvanıyla anılan Halide Nusret’in genel hatlarıyla kadın meselesine bakışına odaklanmakta, özelde de şiirleri üzerinden metin merkezli bir okuma yapmayı amaçlamaktadır. Şairin kitaplaşmamış şiirleri de dahil olmak üzere, tüm şiirleri çalışmanın malzemesini oluşturmaktadır. Şiirlerde yer verdiği kadın tipleri ve öne çıkardığı kadın kimliğinin içeriği tespit edilmeye, şairin yarattığı ideal kadın imgesi Ziya Gökalp’in ruhunu üflediği dönemin atmosferi içinde tanımlanmaya çalışılacaktır.