Merkezi Sınavlarda Yüksek Performans Gösteren Okullardaki Müdürlerin Öğretim Liderliği Davranışlarını Etkileyen Faktörler

Abstract

Bu araştırmada merkezi sınavlarda yüksek performans gösteren okullardaki müdürlerin öğretim liderliği davranışlarını etkileyen faktörleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çoklu durum deseninde tasarlanan araştırma üç aşamada yürütülmüştür. Bunlar: durum ve katılımcıların belirlenmesi, veri toplama araçlarının oluşturularak pilot çalışma yapılması ve ana saha çalışmasıdır. Merkezi sınavlarda istikrarlı bir başarı geçmişi olan üç okulda görev yapan okul müdürleri ve dokuz öğretmen, araştırmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler, gözlemler ve doküman incelemeleri ile toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Durumlara ait bulgular, benzerlik ve farklılıklar açısından karşılaştırılarak sunulmuş ve kavramsal çerçeve temelinde üç temaya ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları liderliği bağlam içinde incelemenin önemini ortaya koymaktadır. Bağlamsal faktörler, okul müdürlerinin öğretim liderliği pratiklerini destekleyen veya kısıtlayan yapılar olarak karar ve eylemlerini yönlendirmektedir. Buna göre okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları üzerinde geçmiş deneyimlerinin, kişisel ve mesleki inançlarının ve vizyonerlik, çalışkanlık, kararlılık vb. kişisel özelliklerinin etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları üzerinde öğretmen, veli ve öğrenci profillerinin, okulların fiziki yapı ve donanımlarının, çevre desteğinin, yüksek beklentilerin de etkili olduğu tespit edilmiştir. Okul gelişimi ve öğrenci öğrenmesi üzerindeki etkisi birçok araştırmada vurgulanan öğretim liderliğinin etkilendiği faktörlerin ortaya çıkarılmasının yönetici ve politika yapıcıların reform çabalarına katkı sağlayacağı ve uygulayıcı olan okul müdürlerine rehberlik edebileceği düşünülmektedir.