Media Presentation and Rise of Artificial Intelligence: Possibilities, Limits and Dangers

Abstract

Bu çalışma yakın bir geçmişte hayatımıza giren, pek çok alanda kullanılmaya başlanan, bazı bilinmezlik ve belirsizlikler içermekle birlikte her geçen gün artan bir ilgi ve merakla takip edilen “yapay zekâ” kavramı üzerine yapılmıştır. Yapay zekâ kavramının tarihi ve ilerlemesi literatür taraması yapılarak betimleyici bir analizle anlatılmış, ardından yapay zekanın yükselişi bilim ve teknoloji haberleri ölçeğinde analiz edilmeye çalışılmıştır. Yapay zekânın ne olduğu ya da olmadığı, yapay zekâ uygulamaları ile insanlığı bekleyen olanak ya da tehlikelerin neler olabileceği haber metinleri üzerinde aranmaya çalışılmıştır. Bu çözümleme için ülkemizde bilim ve teknoloji haberlerinde konunun sıklıkla görünür olmaya başladığı 2023 Ocak ayı başlangıç olarak alınmış, o tarihten itibaren altı aylık dönem içinde çıkmış yapay zekâ haberleri taranmıştır. Temsili örneklem yöntemine göre seçilmiş haber metinleri, oluşturulan kategorilere göre içerik analizi yönt emi ile çözümlenmiş, göstergeler ise bu çözümlemeye katkı getirmesi bağlamında çalışmaya dâhil edilmiştir. Haber metinlerinin çözümlenmesi sonrasında yapay zekânın yükselişine ve sınırlarına ilişkin olarak; sunduğu olanaklar ve içerdiği tehlikeler belirlenmiş ve bunlara ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Sonuç olarak, haberlerde yapay zekâya ilişkin bilgi ve uygulamalardan söz edilirken insanlığı bekleyen olanak ve tehlikelerin boyutlarına ilişkin toplumsal bir farkındalık ve bilinç geliştirerek bu yenidünya algoritmasına insanlığı hazırlıklı kılmak yönünde bir inşanın söz konusu olduğu görülmüştür. Haberin yarattığı anlamın ise daha çok tehlike ve tehdit alanları üzerinde odaklandığı söylenebilir.