Marxist Art Understanding

Abstract

Karl Marx, ekonomik ve toplumsal ilişkilere yoğunlaşarak kapitalist toplumun nasıl işlediğini, feodalizmin içinden nasıl doğduğunu, modern toplumdaki sınıfların üretimsel gelişimlerindeki tarihsel evrelerle nasıl bağlantılı olduğunu açıklamaya çalışır. Ekonomik ve toplumsal ilişkiler bağlamında kapitalizmin ardındaki temelde yatan sınıf mücadelelerini görünür kılarak üretici kaynakların sahibi olan burjuva sınıfının ve çalışmak zorunda olan proleterya sınıfının mücadelesini tarihsel materyalist bir bakışla ele alır. Zira Marksizm’de büyük öneme sahip olan “yabancılaşma kuramı”, “emek-değer kuramı” ve “materyalist tarih anlayışı”, kapitalist toplumun nasıl işlediğini göstermek ve feodal düzenden kapitalist düzene doğru insanların ekonomik temelli ilişkilerine yoğunlaşan evrimlerini açıklayan temel kavramlardır. Bu kavramlar aracılığıyla Marks, sosyal ve tarihsel bir varlık olan insana kapitalizmin dünyasıyla ilgili epistomolojik bilgi aktarımı yaparken, insanların maddi dünyaya dair kavrayışlarını güçlendirir. Düşünceler ve kavramlar insanların maddi etkinliklerine bağımlı olduğu için sanat, toplumsal değişmenin ve dönüşmenin en etkin kuvvetidir. Maddi yaşamın karşıtlıklarından dünyaya dair bir izlenim oluşturur. Bu makalede özellikle sanatın etkin olan yönü vurgulanarak, insan yaşamının sosyo-ekonomik koşullarına entelektüel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Ulaşılan sonuçlar bakımından, Marksist perspektiften hareketle sanatın sosyo-ekonomik koşullara, politik etkilere yönelik ilgisini karakterize eden entelektüel faaliyet sorunlaştırılmaktadır. Marksist temellerden yola çıkan yeni sanat anlayışı ile birlikte dünyayı değiştirmeye yönelik devrimci nitelikteki pratik amaç işlevselci bir sanat görüşünü onaylayacak şekilde temellendirilmektedir. Buradan hareketle Marksist açıdan ekonomik, politik, ideolojik yapılanmalarla karakterize edildiği düşünülen sanatın ne olduğu sorusunun cevabı belirlenmektedir.