Marceli Nencki w Sankt-Petersburgu (1891-1901)

Abstract

Marceli Nencki (1847-1901), światowej sławy chemik, lekarz fizjolog, mikrobiolog, współtwórca nowoczesnej chemii fizjologicznej (biochemii), a także wielki patriota. W 1870 r. ukończył studia medyczne na Uniwersytecie w Berlinie, po czym wstąpił do Akademii Technicznej, gdzie w pracowni Adolfa von Baeyera zdobył gruntowne przygotowanie z zakresu chemii oraz chemii organicznej. Dwa lata później objął stanowisko na Uniwersytecie w Bernie, gdzie też wkrótce został docentem, a od 1873 r. – profesorem. W stworzonej dla niego Katedrze Chemii Fizjologicznej prowadził interesujące wykłady, które przyciągały uczonych z wielu krajów. W latach 1888-1891 był także profesorem bakteriologii. W 1891 r. na prośbę władz carskiej Rosji zorganizował i objął na wiele lat kierownictwo Laboratorium Chemii Fizjologicznej w Imperatorskim Instytucie Medycyny Doświadczalnej w Sankt-Petersburgu. Prowadził badania nad syntezą mocznika w organizmie zwierząt, określił rolę wątroby w tym procesie i przedstawił (wraz z Iwanem Pawłowem) jedną z teorii powstawania mocznika u ssaków. Badając (w latach 1897-1901) barwnik krwi, jak też i inne związki barwne wykazał (wraz z Leonem Marchlewskim) podobieństwo struktury chemicznej hemu i chlorofilu. Prowadząc w latach 1892-1895 badania nad cholerą i księgosuszem u bydła zlecone mu przez Instytut, opracował metody zwalczania tych zakaźnych chorób. Wynalazł także wykorzystywany do dzisiaj środek leczniczy zwany salolem.