Abstract
<p>Zamierzeniem autora tego artykułu było zbadanie skali i znaczenia egipskich elementów kulturowych w tzw. logosie egipskim, czyli w pierwszych dwunastu rozdziałach księgi I greckiego anonimowego dzieła Romans o Aleksandrze Ps.-Kallistenesa. Zawiera on opowieść o poczęciu Aleksandra Wielkiego bądź przez boga Amona z Siwy, bądź przez udającego go faraona Nektanebo II i o jego narodzinach. Przedmiotem analizy są zarówno realia kulturowe, jak i kompozycja tej opowieści. Wśród tych pierwszych szczególne miejsce zajmuje ukazanie Nektanebo II jako wróżbity i czarownika. Skonfrontowane z poświadczonym w egipskich i greckich źródłach, zwłaszcza papirologicznych, obrazem magii egipskiej, wykazuje ono doskonałą wiedzę Ps.-Kallistenesa o egipskich praktykach magicznych i o pozycji magii w obrazie prawowitego faraona, przy czym uwagę zwraca zerwanie z typową dla literatury greckiej niechęcią do magii. Logos trafnie też odzwierciedla znane ze Steli Metternicha zainteresowanie magią historycznego Nektanebo II. Zestawienie logosu egipskiego z tzw. Snem Nektanebo znanym z fragmentarycznych papirusów greckich i demotycznych wskazuje na duże podobieństwo ideowe tych dzieł, wynikające być może z ich przynależności do – pierwotnie demotycznego – cyklu opowieści o upadku, wygnaniu i powrocie Nektanebo. Logos egipski Romansu o Aleksandrze wykazuje duże związki z tradycją egipskiej literatury mądrościowej, zaadaptowanej do potrzeb czytelnika greckiego. Logos egipski, wraz z passusami poświęconymi założeniu Aleksandrii i pobytowi Aleksandra w Egipcie, pozwala zidentyfikować anonimowego dla nas Ps.-Kallistenesa jako mieszkańca Aleksandrii, zhellenizowanego Egipcjanina, o niezwykłej wiedzy na temat kultury Egiptu przedgreckiego. Pokazuje on Ps.-Kallistenesa jako erudytę swobodnie przekształcającego materiał zapożyczony od poprzedzających go autorów.</p>
Highlights
The Egyptian logos contains a story of the fall of the last pharaoh of Egypt Nectanebo II, the story of begetting of Alexander either by Ammon of Siwah or by Nectanebo impersonating the god, and further the story of the birth of Alexander
The Egyptian logos is brimming with references to magic, culture and history of Egypt of the Late Period
In keeping with the Egyptian tradition it shows Nectanbo, the legitimate pharoah of Egypt, as the person endowed with heka, or magical power
Summary
P.n.e.) jako data założenia Aleksandrii podawana przez Ps.-Callisth. Anonimowego autora Romansu o Aleksandrze – której założenie jest w tym dziele głównym powodem do sławy Aleksandra. Inaczej rzecz się ma z pierwszymi dwunastoma rozdziałami Romansu: choć imiona występujących tam postaci (Nektanebo, Olimpias, Filip, Aleksander) są dobrze znane konwencjonalnym źródłom historycznym, to akcja przedstawiona w tym passusie jest historycznie niemożliwa i w istocie rzeczy całkowicie fikcyjna. Historycznie niemożliwa, a osadzona głęboko w realiach egipskich część Romansu o Aleksandrze zasługuje na szczególną uwagę, jako osobna nowela stanowiąca tylko fantazyjny wstęp do biografii Aleksandra. Że (fabularyzowana) biografia Aleksandra nie zaczyna się od wymienienia jego imienia, ale od słów „οἱ σοφώτατοι Αἰγύπτιοι” („najmądrzejsi Egipcjanie”)[13].
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
