İlkokul Matematik Ders Kitaplarında Sosyal Değerler

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ilkokul matematik ders kitaplarında sınıf düzeyi, öğrenme alanı ve yayınevi türüne göre sosyal değerlere nasıl yer verildiğini incelemektir. Çalışmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden biri olan açıklayıcı-tanımlayıcı durum çalışması kullanılmıştır. Veri toplamanın ilk kısmında; Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmenlere elektronik doküman sağlayan, www.eba.gov.tr sitesinde yer verilen matematik ders kitapları incelenmiştir. Ders kitaplarında yer alan sosyal değerlerin analiz edilmesinde nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmada kullanılacak sosyal değerlerin belirlenmesi için literatürde yer alan sosyal değerlere ait sınıflandırmalardan bir çatı oluşturulmuştur. Bu araştırmanın çatısı; sevgi, saygı, sorumluluk, yardımlaşma, hoşgörü, iyilikseverlik, evrenselcilik ve nezaket sosyal değerlerinden oluşmaktadır. Veri toplamanın ikinci kısmında sınıf öğretmenlerinin matematik eğitiminde sosyal değerlere ilişkin görüşlerini almak için yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerle gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen veriler ise içerik analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda en az sosyal değere birinci sınıf düzeyinde rastlanırken, diğer üç sınıf düzeyinde ise sosyal değerlerin benzer bir şekilde dağıldığı görülmüştür. Ders kitaplarında en fazla sevgi değerine, en az ise hoşgörü değerine yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca en fazla sosyal değere “Sayılar ve İşlemler” öğrenme alanında yer verildiği görülmüştür. Sınıf öğretmenleri ise sosyal değerlere matematik kitaplarında yeterince yer verilmediğini ifade etmişlerdir.