Lider polityczny w totalitarnym i demokratycznym systemie politycznym. Pozorna opozycja?

Łukasz Scheffs

doi:10.14746/r.2010.2.11

Abstract

In traditional authority, the legitimacy of the authority comes from tradition, in charismatic authority from the personality and individual’s leadership qualities, and in rational-legal authority from powers that are bureaucraticly and legally attached to certain positions. Totalitarianism is a system of government. The leader has power without being restricted. Moreover, the leader is responsible for the monopolization of all human activities like artistic manifestations, political and communication systems. In democracy personalization exists. The personalization hypothesis states the individual has become more prominent at the expense of parties and collective identities. The question is: Are charismatic authority in totalitarianism and personalization in democracy identical?

Highlights

Summary In traditional authority, the legitimacy of the authority comes from tradition, in charismatic authority from the personality and individual’s leadership qualities, and in rational-legal authority from powers that are bureaucraticly and legally attached to certain positions
The leader is responsible for the monopolization of all human activities like artistic manifestations, political and communication systems
The personalization hypothesis states the individual has become more prominent at the expense of parties and collective identities

Summary

Pozorna opozycja?

Podkreślanie znaczenia jednostki w dziejach nie jest zagadnieniem nowym, podobnie jak przypisywanie przełomowej roli w historii działaniu przywódców. Iż kwestia znaczenia jednostki w totalitarnym i demokratycznym systemie politycznym wiąże się z koncepcją przywództwa charyzmatycznego, wprowadzoną do nauk społeczno-politycznych przez Maxa Webera, który wyróżnił trzy typy idealne prawomocnego panowania: tradycyjne, legalne oraz charyzmatyczne, podkreślając, iż w praktyce mamy najczęściej do czynienia z typami mieszanymi[1]. Ta swoista teoria przywództwa stworzona przez współczesny paradygmat naukowy zakłada, że przywódcą jest tylko taka jednostka, która „wyróżnia się osobistym lub instytucjonalnym autorytetem i zajmuje wysoką pozycję społeczną, dzięki czemu może narzucać innym swój punkt widzenia i wywoływać w nich działania dla urzeczywistnienia własnych celów. Jakie jest znaczenie jednostki w totalitarnym systemie sprawowania władzy, a jakie w systemie demokratycznym, i czy istota przywództwa w tych systemach faktycznie. Nie sprowadza się do jednego, wspólnego celu – legitymizacji systemu i podstawowych dla niego wartości?

Kult jednostki w systemie totalitarnym

Zjawisko personalizacji polityki w demokratycznym systemie politycznym