Leh Rahip Ignacy Hołowiński'nin Seyahatnamesinde İzmir ve Çevresi

Abstract

Yeni yerler görmeyi, farklı kültürleri tanımayı çok seven Polonya toplumunun seyahat edebiyatı da bu bağlamda oldukça zengindir. Tarihi boyunca yaşanan savaş ve işgaller nedeniyle ülke dışına çıkan siyasi göçmenlerin döndükten sonra yazdıkları hatıratların yanı sıra misyonerlerin ya da hacıların yazmış oldukları seyahatnamelerin de bu zenginlikte rolü büyüktür. Bunlar arasında, çalışmamamıza da konu olacak olan Leh rahip Ignacy Hołowiński'nin 1839'da kutsal topraklara yaptığı seyahatin gözlem ve bilgilerini aktardığı seyahatnamesi, içerik olarak en zengin ve en renkli olanlarından birisidir. Seyahati sırasında uğradığı Osmanlı şehirlerine dair de detaylı bilgiler veren Hołowiński'nin bu seyahatnamesi tarihimiz açısından önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Bu şehirler arasında, iki kez uğradığı İzmir ve çevresi hakkında verdiği tarihi, kültürel ve toplumsal bilgiler özellikle dikkat çekicidir. Rahip olması nedeniyle gezdiği yerlerde öncelikli olarak Hristiyanlık geçmişinin izini sürdüğü, seyahati sırasında yalnız olmadığı ve her gittiği yerde Hristiyan din adamları ve misyonerlerin, zaman zaman da İzmir'de olduğu gibi Aleksander Spitznagel ve August Kosciesza-Żaba gibi şarkiyatçı hemşehrilerinin bilgi ve tecrübeleriyle ona eşlik ettikleri görülür.