Abstract
Indikator strategija prevladavanja (Coping Strategy Indicator – CSI: Amirkhan, 1990) je empirijski deriviran instrument namenjen proceni stilova prevladavanja stresa, odnosno nivoa zastupljenosti tri velika stila prevladavanja – rešavanja problema, traženja socijalne podrške i izbegavanja u ponašanju osobe suočene sa stresorom. Uprkos popularnosti i širokoj primeni u različitim kulturnim kontekstima, nalazi o njegovoj strukturnoj invarijantnosti na različitim uzorcima nisu toliko brojni i ne poseduju potpunu saglasnost. Ova studija imala je za cilj proveru psihometrijskih karakteristika, prevashodno konstrukt validnosti Indikatora strategija prevladavanja na uzorku nekliničke populacije mladih u Srbiji. Istraživanje je organizovano sprovođenjem dve studije. U Studiji 1 na uzorku od 327 ispitanika proveravana je konstrukt validnost skale eksplorativnom faktorskom analizom. U Studiji 2, sprovedenoj na uzorku od 1249 studenata Univerziteta u Novom Sadu, dodatno je proveravana konstrukt validnost instrumenta konfirmativnom faktorskom analizom. Ni eksplorativna ni konfirmativna analiza nisu uspele u replikaciji originalne strukture skale. Rezultati eksplorativne faktorske analize sugerisali su visoku heterogenost subskale Izbegavanje. Konfirmativna faktorska analiza sugerisala je skraćenje subskala Rešavanje problema i Traženje socijalne podrške sa početnih jedanaest na šest stavki. Za subskalu Izbegavanje najadekvatnijim se pokazao bifaktorski model sa osam stavki okupljenih oko generalnog faktora izbegavajućih strategija prevladavanja, uz izdvajanje specifičnih faktora Distrakcije, Iluzioniranja i Izolacije. Možemo zaključiti da ovakva adaptacija Indikatora strategija prevladavanja predstavlja pouzdan i validan instrument za procenu strategija prevladavanja. Ipak, u budućim istraživanjima treba dodatno proveriti validnost ovog instrumenta i detaljnije analizirati specifičnosti ponašanja u okviru izbegavajućeg prevladavanja na različitim uzorcima i podnebljima.
Highlights
Još od pionirskih istraživanja Selyea, koji u nauku uvodi pojmove stresa i reakcije koja nastaje kao posledica izlaganja organizma određenim sredinskim događajima (Selye, 1956), istraživačka pažnja usmerava se na pitanja kako izlazimo na kraj sa stresom i njegovim posledicama
Za razliku od ortogonalne pozicije ovih faktora pretpostavljene od strane autora instrumenta
S druge strane, ambicije autora skale da empirijski generiše norme koje bi služile kao referentni okvir za procenu zastupljenosti strategija prevladavanja u ponašanju pojedinca u odnosu na populaciju (Amirkhan, 1990) mogu se ovim nalazima dovesti u pitanje jer, pored brojnih pitanja heterogenosti izbegavajućih strategija, distribucije sumativnih skorova sve tri subskale značajno odstupaju od normalne
Summary
Još od pionirskih istraživanja Selyea, koji u nauku uvodi pojmove stresa i reakcije koja nastaje kao posledica izlaganja organizma određenim sredinskim događajima (Selye, 1956), istraživačka pažnja usmerava se na pitanja kako izlazimo na kraj sa stresom i njegovim posledicama. Za razliku od ortogonalne pozicije ovih faktora pretpostavljene od strane autora instrumenta (Amirkhan, 1990), rezultati sugerišu da Rešavanje problema i Traženje socijalne podrške značajno pozitivno koreliraju, što je konzistentno prethodnim nalazima (Bijttebier et al, 1997; Luyckx et al, 2012; Soriano et al, 1999; Žuljević i Gavrilov-Jerković, 2011).
Sign-in/Register to view highlights & summary Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a callDisclaimer: All third-party content on this website/platform is and will remain the property of their respective owners and is provided on "as is" basis without any warranties, express or implied. Use of third-party content does not indicate any affiliation, sponsorship with or endorsement by them. Any references to third-party content is to identify the corresponding services and shall be considered fair use under The CopyrightLaw.
