Kydnos Nehri ve Tarsus

Abstract

Anadolu’nun güneyinde Kilikia Bölgesi’nin metropolü olan Tarsus antik kentinin kalıntıları, modern kentin altında yatmaktadır. Tarsus’tan bahseden antik yazarlar, antik kentin ortasından geçen Kydnos Nehri’nden de söz ederler. Bu yazarlar aynı zamanda şehrin büyüklüğüne ve ulaştığı refah düzeyine de vurgu yapmaktadırlar. Kentin gelişiminin temelinde ise, antik çağda bir limana sahip olması, kente uluslararası bir yolun ulaşması ve Kydnos Nehri’nin kentin içinden geçmesi gibi etkenler bulunmaktadır. Tüm bu nitelikler, kentin ilk kuruluşunda da iyi bir planlama yapıldığını doğrulamaktadır. Tarsus’un bu özellikleri, şehircilik, ticari ve kültürel gelişim gibi çeşitli alanları önemli ölçüde etkilemiş olmalıdır. Tarsus’un karayolu, deniz ve nehir ulaşımına uygun konumu göz önüne alındığında, neden büyük ve zengin bir şehir olarak tanımlandığı ortaya çıkmaktadır. Oldukça stratejik bir konuma sahip olan Tarsus’ta birçok önemli yapının yanı sıra köprü, hamam, sarnıç gibi suyla ilişkili yapılar da gün ışığına çıkarılmıştır. Ayrıca Tarsus’un hem gelişimine hem de antik dönemdeki ticari faaliyetlerine ışık tutacak ithal seramikler de dikkat çekici arkeolojik buluntular arasında sayılabilir. Bu çalışmada, antik çağda Tarsus ilçesi sınırları içinden geçerek denize dökülen ve Doğu Roma (Bizans) Dönemi’nde yatağı değiştirilen Kydnos Nehri’nin kentle olan bağlantısı ele alınmıştır. Arkeolojik verilerin yanında, antik ve modern yazarların verdiği bilgilere dayanarak, Kydnos Nehri’nin ticarete, şehir planlamasına ve Tarsus’un kuruluşundan bu yana elde edilen refah düzeyine katkısı araştırılmıştır.