Abstract
The study presents 175 artefacts from the settlement center in Gniezno – beads and rings. The materials come from settlement levels from around the mid-10th to the 13th centuries. The latest chronological findings based on 14C dating have made it possible to refine the dating, especially of the early settlement levels of the stronghold, where the vast majority of glass artefacts come from. Threeba sic groups of beads have been distinguished based on the technique of their production – beads made of a drawing a tube, the technique of winding a glass strip, as well as casting and sintering. The results of 7 physico-chemical analyzes of the glass composition (performed with the X-Ray Fluorescence, XRF method) are presented. Physicochemical analyzes of the chemical composition of the tested beads made it possible to determine the technological group and the type of glass. An attempt was made to explain the origin of the starting material (glass) for jewelery. A comparative analysis made it possible to indicate in a general manner possible manufacturers and to outline the likely directions of the influx of these glass ornaments to Gniezno.
Highlights
Uchwycenie zachodzących zmian w występowaniu zabytków szklanych we wczesnym średniowieczu w gnieźnieńskim ośrodku grodowym jest zadaniem złożonym
Według ustaleń Tadeusza Wieczorkowskiego (1939, s. 117–118), poza kilkoma okazami, odkryto je przede wszystkim w warstwach VI–VIII, obecnie datowanych na okres od połowy X do pierwszej poł
The small collection of glass jewelery presented in this article is probably a small fraction of the actual resources
Summary
Uściślenie i weryfikacja chronologii oraz periodyzacji grodów tzw. centralnych monarchii pierwszych Piastów (Gniezno, Poznań, Giecz) na podstawie akceleratorowych datowań radiowęglowych, kierownik prof. Wykonany z jasnożółtego opakowego szkła typu sodowego, popiołowego odmiany Na2O-K2O-CaO-MgO-Al2O3-SiO2 (szkło sodowo-potasowo-wapniowo-magnezowo-glinowo-krzemowe), Szkło zostało zabarwione związkami żelaza i ołowiu, jako środka mącącego użyto związków fosforu (P2O5), a odbarwiającego masę szklaną związków arsenu (As2O3). Układające się wzdłuż pionowej osi paciorka, pasma szkła również opakowego, to szkło typu PbO-Na2O-CaO-SiO2 (ołowiowo-sodowo-wapniowo-krzemowe) zabarwione głównie tlenkiem ołowiu i związkami żelaza, a zamącone związkami cyny. Przebadane laboratoryjnie okazy okazy z terenów wschodniej i środkowej Europy pozwoliły określić je jako wykonane z dwóch różnych odmian szkła sodowego: mineralnego (soda lime glass lub soda lime silica glass) i popiołowego (soda ash glass), spotyka się również paciorki wykonane ze szkła ołowiowo-sodowo-krzemowego Egzemplarze bisieru z Janowa Pomorskiego (Truso) oraz okazy innych typów paciorków wykonano ze szkła tej odmiany Również badacze rosyjscy tego typu paciorki z X–XI w. łączą z pracowniami bizantyńskimi
Sign-in/Register to view highlights & summary Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
